Sermaye İşçilerin Canı Üzerinde Yükseliyor

İş kazaları ve meslek hastalıkları tüm dünyada işçi sınıfının ortak sorunudur. Bu önemli soruna dikkat çekmek amacıyla Kanada Kamu Çalışanları Sendikası (CUPE), 1984’te 28 Nisan’ı “Yas Günü” olarak ilan etti. Daha sonra birçok ülkede sendikalar, iş kazalarına ve meslek hastalıklarına dikkat çekmek amacıyla 28 Nisan’ı “İş Cinayetlerinde Hayatını Kaybedenleri Anma ve Yas Günü” olarak ilan ettiler. Dünyanın dört bir yanında sendikalar ve demokratik kitle örgütleri, 28 Nisan’da, iş cinayetlerinin ve meslek hastalıklarının engellenmesi talebiyle alanlara çıkıyorlar.

Fabrikalarda, inşaatlarda, yollarda, madenlerde, iş kazaları ve meslek hastalıkları sıklıkla gerçekleşmeye, işçilerin canını veya sağlığını almaya devam ediyor. Aşırı iş yükü ve zaman baskısı altında çalışmak zorunda bırakılan işçiler, ağır çalışma koşulları altında sürekli iş kazası riskiyle karşı karşıya kalıyorlar. Türkiye’de AKP hükümetinin iş kazalarını önlemek adına çıkardığı İş Sağlığı ve İş Güvenliği Yasası, iş kazalarında bir düşüşe yol açmadığı gibi, tam tersine artış meydana geldi. Böylece yasanın son derece yetersiz olduğu ve kâğıt üzerinde kalmaya mahkûm olduğu gerçeği pratikte de kanıtlandı.

Bu yasanın zorunlu kıldığı iş güvenliği uzmanlığı bir sektöre dönüştü ve taşeron şirketler tarafından patronlara verilen bir hizmet haline geldi. İş güvenliği şirketleri, patronların istekleri doğrultusunda iş güvenliği eğitimlerini sadece bir prosedürü yerine getirmek için yapıyorlar. Eğitimlerde işçiler dikkatli olmaları gerektiği konusunda uyarılıyor, olası kazalardan işçinin sorumlu olduğu vurgulanıyor. Birçok işyerinde yarım saat bile sürmeyen bu sözde eğitimlerin ardından, işçilere eğitim aldıklarına dair imza attırılıyor. İş güvenliği önlemleri bir maliyet unsuru olarak görüldüğü için iş kazalarının ve meslek hastalıklarının önüne geçilemiyor.

Türkiye, iş cinayetlerinde en fazla işçinin hayatını kaybettiği ülkeler sıralamasında dünya genelinde üçüncü, Avrupa’da ise birinci sırada yer alıyor. İşçi Sağlığı ve İşçi Güvenliği Meclisi’nin raporuna göre, sadece geçtiğimiz Mart ayında 112 işçi hayatını kaybetti. Bu yılın ilk üç ayında ise 276 işçi hayatını kaybetti. Çok sayıda iş kazası kayıtlara geçmediği için gerçek sayının bundan fazla olduğunu biliyoruz. Sadece resmi kayıtları esas alan TÜİK raporları bile iş kazalarında bir azalma meydana gelmediğini ortaya koyuyor.

TÜİK’in 2007-2013 yıllarına ait “İş Kazaları ve İşe Bağlı Sağlık Problemleri Araştırma Raporu”na göre, son 12 ayda istihdam edilenlerin yüzde 2,3’ü iş kazası geçirdi. Toplu iş cinayetlerinin en çok yaşandığı madencilik sektöründe iş kazası geçirenlerin oranı yüzde 10,3, elektrik, gaz, buhar, su ve kanalizasyon sektöründe yüzde 5,2, inşaat sektöründe ise yüzde 4,3. Rakamların soğuk dili gerçek oranları ve bunun sonuçlarını ortaya koymakta yetersiz kalıyor. Meslek hastalıkları veya iş kazaları yüzünden çalışamaz hale gelen veya hayatını kaybeden işçilerin ve ailelerinin yaşadığı travma, hayatlarının geri kalanı boyunca devam ediyor. Artan iş kazaları ve meslek hastalıkları, patronlar ve onların kârları için yasa çıkarmayı görev bilen hükümet için “büyüyen” ekonominin doğal sonucu!

AKP hükümeti, ülke ekonomisinin büyüdüğünü her fırsatta dile getiriyor. İş kazaları da ekonominin büyümesine paralel olarak artıyor. 3. Boğaz Köprüsü gibi büyük inşaat projelerinde işi hızlandırmak adına işçilere basınç bindirilmesi nedeniyle toplu iş cinayetleri meydana geliyor. Ölen işçilerin cansız bedenleri inşaat sahasından çıkarılıyor ve inşaat kaldığı yerden devam ediyor.

İş kazalarının ve meslek hastalıklarının sorumlusu kapitalist sömürü düzenidir. Gelişmiş ülkeler, sanayiyi, işgücünün daha ucuz olduğu ülkelere kaydırıyorlar. Ağır baskı koşulları altında, örgütlenme hakları gasp edilmiş ve sefalet ücreti karşılığında çalışmaya mahkûm edilmiş işçiler, iş kazalarına ve meslek hastalıklarına daha fazla maruz kalıyorlar. Dünya genelinde meydana gelen iş cinayetlerinde ve meslek hastalıklarında hayatını kaybeden işçilerin sayısı savaşlarda ölenlerin sayısından daha fazla. Her yıl 337 milyon iş kazası gerçekleşiyor, 2 milyondan fazla işçi meslek hastalıklarından ve iş cinayetlerinden dolayı hayatını kaybediyor. İşyerlerinde kullanılan toksik maddeler nedeniyle her yıl 440 bin işçi hayatını kaybediyor.

İş kazaları, patronlar sınıfı için ekonomik büyümenin bir göstergesi! Patronların zenginleşmesi işçilerin ölmesi anlamına geliyor! Patronlar sınıfı kârlarını ve zenginliklerini büyütürken, işçi sınıfına daha düşük ücretler, uzayan iş saatleri, iş kazaları ve meslek hastalıklarını reva görüyorlar. İşçinin alınteri, emeği üzerinde yükselen zenginlikler, patronlara dünyada cenneti, işçilere ise cehennemi yaşatıyor. İş kazalarını engellemenin tek yolu patronlar sınıfına karşı işçi sınıfının kendi sınıf çıkarları etrafında örgütlenmesi ve mücadele etmesidir. İşçi sınıfı bu 1 Mayıs’ta iş kazalarına sebep olan çalışma koşullarının düzeltilmesi, iş saatlerinin kısaltılması ve ücretlerin yükseltilmesi için alanlarda taleplerini haykırmalıdır.

• İş sağlığı ve güvenliği kurulları tüm işyerlerinde kurulsun ve işçilerin yönetimine verilsin, bu kuruldaki işçi temsilcilerinin işten atılması yasaklansın!

• İşyeri hekimlerinin ve iş güvenliği uzmanlarının ücretleri, sendikaların ve meslek örgütlerinin denetimindeki bir devlet fonundan karşılansın!

• Gerekli önlemleri almayan, denetimleri engelleyen patronlara ağır para ve hapis cezaları getirilsin!

• İşçilere, gerekli önlemler alınmadığı takdirde topluca üretimi durdurma hakkı tanınsın!

• Ağır ve tehlikeli işlerde gece vardiyaları yasaklansın!

• Ücretler yükseltilsin, iş saatleri düşürülsün!