Asgari Geçim İndirimimizi Hesaplayalım

2008 yılında vergi iadesi uygulaması kaldırılarak onun yerine Asgari Geçim İndirimi (AGİ) uygulaması yürürlüğe konuldu. Bu uygulamayla, her ay brüt ücretimizden kesilen gelir vergisinde belli bir oranda düşüş sağlandı ve aylık ücretimiz bu miktar kadar arttı. Ancak birçok işyerinde bu artış ücretlere yansıtılmıyor ya da sigortasız çalıştırıldığımız için bu hakkımızdan faydalanamıyoruz. Şimdi gelin Asgari Geçim İndirimi (AGİ) uygulaması nedir, kimlere uygulanır ve ne kadar ödenmesi gerekir, buna bakalım.

Asgari Geçim İndirimi kimlere ve ne zaman uygulanır? Asgari geçim indirimi 16 yaşından büyük tüm işçilere uygulanır. Geçim indirimi her ay aylık ücrete eklenerek ödenir. Ücret bordrosu içinde gösterilmesi zorunludur.

İşçiye ve ailesine uygulanan oran nedir? İşçinin herhangi bir işte çalışmayan eşi ve 18 yaşını doldurmamış veya öğrenci ise 25 yaşın altında olan çocukları da asgari geçim indirimi hesaplamasında dikkate alınır. Asgari geçim indirimi, işçinin kendisi için yüzde 50, çalışmayan ve herhangi bir geliri olmayan eşi için yüzde 10, ilk iki çocuk için yüzde 7,5 ve diğer çocuklar için de yüzde 5 oranında uygulanır.

Ailede her birey ayrı ayrı sigortalı işte çalışıyorsa hepsi AGİ’den faydalanabilir mi? AGİ aile içinde çalışan her sigortalı işçiye ayrı ayrı uygulanır. Çocuklar ise ebeveynlerden yalnızca birinin AGİ hesaplamasına dahil edilir.

Asgari Geçim İndirimi nasıl hesaplanır? 2010 yılında geçerli olan ve sanayi kesiminde çalışan 16 yaşından büyük işçiler için belirlenmiş brüt asgari ücret 729 TL, yıllık brüt asgari ücret ise 729 x 12 = 8748 TL’dir. Asgari geçim indirim oranı (bekâr/sadece kendisi için) %50’dir.

• Asgari geçim indirim matrahı (8748 x %50): 4374 TL

• Asgari geçim indirim yıllık tutarı (4374 x %15 Gelir Vergisi Oranı düşülür): 656,10 TL

• Asgari geçim indirim aylık tutarı (656,10 /12) : 54,68 TL. Her ay bekâr işçiye ödenmesi gereken AGİ tutarı budur.

Eşi çalışıyor ve bir tane de çocukları varsa nasıl hesaplanır?

• 2010 yılında geçerli olan yıllık brüt asgari ücret tutarı 8748 TL idi.

• Asgari geçim İndirim oranı kendisi için :%50

• Eşi çalıştığı için hesaplamada dikkate alınmaz.

• Asgari geçim indirim oranı bir çocuk için: %7,5

• Toplamda : %57,5

• Asgari geçim indirim matrahı (8748 x %57,5): 5030,1 TL

• Asgari geçim indirim yıllık tutarı (5030,10 x %15 Gelir Vergisi Oranı düşülür ): 754,52 TL

• Asgari geçim indirim aylık tutarı (754,52 /12): 62,88 TL. Bir çocuğu olan işçinin her ay eline geçen AGİ tutarı budur.

Eşi çalışmayan ve 8, 15, 18 ve üniversite öğrencisi 20 yaşında 4 çocuğu olan bir işçi ailesinin asgari geçim indirimi nasıl hesaplanır?

• 2010 yılında geçerli olan yıllık brüt asgari ücret tutarı: 8748 TL

• Asgari geçim indirim oranı kendisi için: %50

• Asgari geçim indirim oranı eşi için: %10

• Asgari geçim indirim oranı birinci ve ikinci çocuk için: %7,5+%7,5

• Asgari geçim indirim oranı, üçüncü ve dördüncü çocuk için: % 5+%5

• Toplamda : % 85

• Asgari geçim indirim matrahı (8748 x %85): 7435,80 TL

• Asgari geçim indirim yıllık tutarı (7435,80 x %15 Gelir Vergisi Oranı düşülür): 1115,37 TL

• Asgari geçim indirim aylık tutarı (1115,37/12 ): 92,95 TL. Eşi çalışmayan, dört çocuklu bir işçinin eline geçen miktar budur.

Geçim indirimi ödenmezse ne yapmalıyız? Asgari geçim indirimi patronların lütfu değildir. Bizim hakkımızdır. İş yasasına göre ücretin ödenmemesi ya da eksik ödenmesi durumunda patrona cezai yaptırımlar uygulanır. Patronu, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı Bölge Müdürlüklerine ya da işyerinin bağlı olduğu Vergi Dairesi Müdürlüğüne şikâyet edebiliriz.

Sigortasız çalışan 9 milyon işçi bu haktan yararlanamıyor. Bir de sigortalı olmasına rağmen, asgari geçim indirimine patronun el koymasından dolayı bu hakkı gasp edilen yüz binlerce işçi var. Her işçi kardeşimiz ücretini alırken asgari geçim indiriminin aylık ücretine dâhil edilip edilmediğini kontrol etmelidir. Haklarımızı patronlara yedirmemeliyiz. Birleşerek, ödenmeyen veya eksik ödenen geçim indirimi hakkımıza sahip çıkmalıyız.