İş Ararken Karşılaştıklarım

Yaklaşık bir aydır işsizdim. Nerede işçi alıyorlarsa o fabrikalara gidip form doldurmaya başladım. İstisnasız görüşmeye gittiğim her fabrikada benzer şeylerle karşılaştım. Şartlar neredeyse bütün fabrikalarda aynı. Asgari ücret bir de sosyal haklar olarak söylenen SSK, yol, yemek. Gazetelerdeki, fabrika önlerindeki iş ilanlarında yemek, SSK ve yol parası sosyal hak olarak yazılıyor. Patronlar o kadar utanmaz ki biz işçileri yemek bile vermeden çalıştırmak istiyorlar.

İş görüşmeleri esnasında yaşadığım ilginç olaylar da oldu. Görüşmeye gittiğim fabrikalarda masanın bir köşesinde ben otururken, karşımda da insan kaynakları uzmanı, üretim sorumlusu ve bir de fabrikanın ustası vardı. Bu pozisyon her gittiğim yerde aynıydı. Sanki çok önemli bir mesele için toplanmışız da benim haberim yoktu, altı üstü işe alacaklar. Ama demek ki işverenlerin bu görüşmelerde belli amaçları var. Çünkü insan kaynakları uzmanları öyle sıradan sorular sormadılar. İlk soruya şöyle soruyorlardı: “İşyerinde beraber çalıştığın insanlarla dışarıda da vakit geçirir misin? Beraber sosyal aktivitelerde bulunur musun?”

“Bu soru ne kadar saçma” diye düşünüyor insan ama bu sorunun altında demek ki başka bir şey yatıyor. Bu soruyu neden sorarlar ki diye düşündüm, büyük bir ihtimalle tek nedeni olabilir. Demek ki işverenler biz işçilerin bir arada olmasından ve birlikte bir şeyler yapmasından rahatsız oluyorlar. Bu ince düşünülmüş sorunun altında yatan işte budur.

Demek ki işverenlerin fabrikaya aldığı işçiden istediği tek şey yalnız olması, çalışma arkadaşlarından uzak durmasıdır. Çünkü patron biliyor ki bir araya gelen ve ortak işler yapan işçiler örgütlenebilirler. Bu durum patronlara yarar getirmeyeceği için özellikle böyle bir soru sorduruyorlar ve işçinin durumunu çözmeye çalışıyorlar.

Ardından ikinci olarak “yönetimden kaynaklı yaşanan herhangi bir yanlışlıkta, hatada nasıl bir tepki verirsin?” sorusu soruldu. Bu soruda bir önceki sorulan sorunun devamıydı. Çok hinlikle düşünülmüş bir soru. Bu soruya bir cevap vermeni istiyorlar, bu işe girebilmen için önemli bir sınav. Belli ki bu soruda işçileri elemek için aradıkları şey “tepki gösteririm, hemen düzeltilmesini isterim” yanıtıdır. Çünkü patronlar işyerinde yaşanan haksızlıklara tepki gösteren ve bunları çözmek için mücadele eden işçi istemezler. O nedenle de bu soruyu nasıl bir cevap vereceğimi anlamak için soruyor. İşverenler istiyorlar ki işçi kafasını çalışmaya gömsün, sesini çıkarmasın, haline şükretsin.

Bunları sadece benim yaşamadığımı biliyorum. Bir biçimiyle benzer sorularla karşılaşanlar olmuştur. Patronlar demek ki bir şeyin çok iyi farkına varmışlar. O da işçilerin sorunlarını çözmek için örgütlenme mücadelesi verebileceğidir. İşte patronların korktukları asıl mesele bu. Bu soruların başka bir açıklaması olamaz. Bizler de patronların korkusunu kâbusa çevirmek için birlikte olmaktan ve sorunlarımızın çözümü için mücadele etmekten geri durmamalıyız. Bu patronlar için iyi bir şey değil ama onlar için iyi olmayan bizim için en iyi olandır.