Buradasınız
12 Eylül Röportajları-4
Çelik-İş Kartal Şube Başkanı Muharrem Şahin ile 12 Eylül üzerine konuştuk.
UİD-DER: 12 Eylül darbesi olduğunda nerede çalışıyordunuz?
M. Şahin: 1980’in 12 Eylül’ünde Pendik’te bulunan Sebat Kolektif Şirketinde çalışıyordum. Fabrika Arçelik’e bağlı bir işyeriydi. Fabrikaya ‘78 yılının sonuna doğru girmiştim. İşyerinde sendika yoktu ve 550 işçi çalışıyordu. O yıllarda bizlerin hiçbir hakkı yoktu. 100 kişinin maaşı iyi olmasına rağmen geriye kalan çok sayıda işçi düşük ücret alıyordu. Toplanıp işçilerle konuştuk ve işçilerin güvenini kazandık. Bizlerin Devrimci Demir-İş Sendikasına üye olduğu, yetki çoğunluğunu aldığı o gün darbe oldu. O günün sabahı askerler beni evden gözaltına aldılar. Sorgulamak üzere Selimiye Kışlasına götürdüler. O saati yani sekize çeyrek kalayı hiç unutmadım. O dönemde sorgulamalarda işverenlerin fikirleri alınıyordu. İşverenler “bu işçi teröristtir” dediği anda o kişinin hayatı bitti demekti. Geçerli olan işverenlerin sözüydü, işverenler hâkim rolündeydi. İşverenlerin o günlerde benim hakkımdaki ifadesi “manyaktır o ama idealist değildir, işinin ekmeğinin manyağıdır” yönünde olduğundan ben kurtuldum. Kışlada 3 gün kaldım ve çıktım. O gün olanları ben hâlâ yaşarım. O sesleri, o askerlerin hareketlerini, acı çeken insanları hâlâ hatırlarım. Kimi zaman uykudan sıçrar, kalkarım. Diğer yandan işçi arkadaşların hepsi ben yokken her akşam evime uğramıştı. Üç gün boyunca evime uğrayıp beni sormuşlardı. O günkü işçilerin anlayışına barış, dayanışma ve dostluk hâkimdi. Bugün bu duyguların çoğu yok edildi.
UİD-DER: Darbe öncesinde işçilerin, sendikaların durumu nasıldı?
M. Şahin: Sendikal mücadele bana göre olabilecek en güzel düzeydeydi. Bugün sendikalar içinde yaşanan kimi sorunlar o günlerde de vardı. Ama toplumsal doğrudan yana olanlar çok daha güçlüydü. Örneğin o yıllarda Maden-İş Sendikası en güçlü örnekti bizler için. Biz bağımsız bir sendikaya üyeydik fakat toplu iş sözleşmelerimizde Maden-İş Sendikasını örnek alıyorduk, Maden-İş doğrultusunda sözleşme yapıyorduk.
İşçi arkadaşlarımızın inançları, bir örgütlenmeden sonra gelen dayanışmaları, ekmeklerini paylaşmaları, oluşan güven, tek kelime ile zirvedeydi. Çok önemli örnekler ortaya koydular. İşçiler sağ-sol ayrımı yapmadan, sendikalarda tek vücut oluyorlardı. Örneğin bizim fabrikamızda 550 işçinin 548’i sendika üyesiydi. Bizler bu birlikteliğin karşılığını aldık. Hiç ikramiyemiz yoktu 4 ikramiye aldık. Maden-İş Sendikasının sahip olduğu hakların tamamını bizler de elde ettik. Bugün de sendikacıların sahip olması gereken en temel özellik dürüstlüktür. ‘80 darbesi sendikalarımızdan bu özelliği atmaya çabaladı. Sendika işçilere güven vermelidir. Bizler o yıllarda böylesi dayanışmaları yaşadık.
UİD-DER: Darbenin amacı neydi? Darbeden sonra işçiler neler kaybettiler?
M. Şahin: O gün toplumu sağ-sol çatışmasına sürüklediler. Sağdan ve soldan çok sayıda insan tutuklandı. Darbeciler önündeki engelleri temizledikten sonra kendi düşüncelerini tüm topluma yaymaya başladılar. Sivil toplum örgütlerini kendi istedikleri gibi yönlendirdiler. Sendikacılık ve siyaseti de darbeciler belirledi. Türk-İş hükümete bakan verdi. 90’lı yıllardan sonra bütün konfederasyonlar hükümetlere bakan verdiler. “Al gülüm ver gülüm” düzeni kurulmaya başlandı. İşçi çalışıyor özgürlüğü yok, özgürlüğünü savunacak gücü yok. 1989-90 yılında bir işçi hareketlenmesi oldu. Bunun öncülüğünü Çelik-İş Sendikası İskenderun Karabük grevleri ile yaptı. Özal hükümeti talimatla bizleri barajın altında bırakmaya çalıştı, başaramadı. Zonguldak’tan sonra, Bahar Eylemleri gerçekleşti. Fakat o eylemlerden bu yana tamamen işçiler kaybetti. 1989-1992 yılları arasında çok büyük işçi kıyımları oldu. Sermaye yavaş yavaş her şeyi kontrol etmeye başladı. 2001 krizinde örneğin işçiler kaybetti, işverenler kazandılar. Bu yılki krizde de hem kamuda hem özel sektörde işçiler kaybediyor, emek sömürülüyor. Kişisel olarak ben şimdi şube başkanı olmama rağmen temsilci olduğum o eski dönemlerdeki sendikacılığın yüzde 25’ini yapamıyorum. Sendikacıların yapmaları gereken dürüst olmaları, güven vermeleri ve önce insan demeleri gerekiyor. İnsanlar örgütlerine güvenmeli, örgütler de üyelerine yalan söylememelidir. Her geçen gün sermaye güçleniyor. Ekmek dahi bulamayan çok sayıda işçi var. Çalıştığı halde ay sonunu getiremeyen işçiler var. Hükümet işçi fonuna el koydu. Kıdem tazminatı fonu yok edilmek isteniyor. Buna rağmen emek çok güçsüz durumda.
UİD-DER: Darbeye, krize karşı talepler ne olmalı?
M. Şahin: Sendikalarda emeğin gücüne dayanarak birleşmeli ve güçlenmeliyiz. Herkes silkinip kendine gelmeli. Kıdem tazminatı hakkını patronlar biz sendikacılara sormadan gasp ediyorlar. Örneğin işsizlik fonu yasasını çoğu sendikacının haberi olmadan yasallaştırdılar. İşçi ile toplumsal örgütlerin birbirine güvenleri yok. Sendikaya üye olan işçi sokağa atılıyor, işçi “sendikaya üye olup da ne olacağım” diyor. İşverenler ve devlet sendikayı istemiyorum dese kimse karşı koyacak durumda değil. Ben açık söylüyorum, emeği temsil eden güçlerin birbirine inanması ve güvenmesi gerekiyor. Aksi halde bizler başarı kazanamayız. Yapacak tek şey var, yavaş yavaş, her işçiye sabırla anlatmaya devam etmektir. Belki bugün bizi beş işçi anlayacak ama işçilere doğruları anlatmaya devam etmeliyiz. Önce “insan ve emek” değerleri ile hareket etmeliyiz. ‘80 öncesinde de işçilerin sağcısı solcusu vardı. Fakat emek güçlüydü. Acaba diyorum o dönemde gücümüzü çok zor oluşturup çok çabuk mu dağıttık?
UİD-DER: Teşekkür ederiz.
- Durak Tekstil İşçileriyle Söyleşi
- Bursa’dan Bir Özel Okul Öğretmeniyle Söyleşi
- Malatyalı Kadın Tekstil İşçisi İle Deprem ve Kadın İşçiler Üzerine Söyleşi
- Nilgün Soydan ile Kemal Türkler Söyleşisi
- Genel-İş İzmir 8 No’lu Şube Başkanı Gümüştekin ile Söyleşi
- İş Güvenliğimiz İçin 1 Mayıs’ta Sınıfımızın Saflarındayız
- Avukatlar Anlatıyor: Yasalar Yetmez, İşçi Sınıfını Örgütlülük Kurtarır
- Bir Afgan Göçmen İşçiyle Söyleşi: “Ölmek ya da Özgürce Yaşamak”
- Ekmekçioğulları İşçileri ve Anadolu Şube Başkanı Deniz Ilgan’la Direniş Üzerine
- Söz Hakları İçin Direnen Ekmekçioğulları İşçilerinde
- Trelleborg İşçileriyle Grev Üzerine Söyleşi
- Cargill İşçileriyle Sohbet
Son Eklenenler
- İngiltere’de geçtiğimiz haftalarda üç çocuğun öldürülmesinin ardından bu cinayetlerden göçmenleri ve Müslümanları sorumlu tutan güruhlar sokaklara dökülmüştü. Ülkede göçmen ve Müslümanları hedef alarak ırkçı saldırılar başlatan faşist çetelere karşı...
- İstanbul Bakırköy Metro şantiyesinde Bayburt Group taşeronu Modüler Teknik firmasında çalışan DİSK Dev Yapı-İş üyesi inşaat işçileri ücretleri aylardır ödenmediği için 12 Ağustosta Bayburt Group önünde eyleme başladı.
- Herkesin dilinde olan basit, masum bir soru… Ama aynı zamanda soranın da cevaplayanın da belli düşünce kalıplarına hapsolduğunu gösteren bir soru: Senin memleket nere? Fabrikada yeni işe başlayan birine, sokakta, otobüste, parkta tanıştığımız birine...
- İki kız kardeş, 15 yaşındaki Esmanur Argun ve 18 yaşındaki ablası Elif Argun, Urfa Viranşehir’den tarım işçisi olarak Bursa’ya gelmişlerdi. İşe giderken onları taşıyan traktörün devrilmesi sonucu hayatlarını kaybettiler. Kısacık yaşamları gibi...
- Tekgıda-İş Sendikasına üye oldukları için işten atılan Polonez işçilerinin sendikalı çalışma hakkı ve işe iade talebiyle başlattıkları direniş sürerken 9 Ağustosta İstanbul Valiliği önüne giderek seslerini duyurmaya çalıştılar. Türk Harb-İş...
- Geçtiğimiz günlerde Cerrahpaşa Üniversitesine bağlı Murat Dilmener Hastanesinin su tesisatının patlaması üzerine, yeni doğan yoğun bakım ünitesinin tavanı çöktü. Solunum cihazına bağlı bir bebek hayatını kaybetti. Solunum cihazına bağlı olan ve...
- UİD-DER’e gelmeden önce de bu dünyada olup bitenlere karşı öfkeliydim. Bir şeyler yapmak istiyordum fakat ne yapacağımı bilmiyordum. Yani öfkemi doğru yerekanalize edebilmiş değildim. UİD-DER sayesinde kapitalist bir sistemde yaşadığımızı ve tüm...
- 31 Mart yerel seçimleri sonrası belediye işçilerine yönelik işten atma ve ücret gaspı saldırıları devam ediyor. İşten atılan işçiler işe iade talebiyle direnişe başlarken ücretleri gasp edilen, düşük ücret dayatılan işçiler de çeşitli eylemlerle hak...
- Sokak köpeklerinin katledilmesinin önünü açan yasa geçtiğimiz günlerde AKP’li ve MHP’li vekillerin oylarıyla Meclisten geçti. Yasa hazırlanırken ve oylanırken yaşananlara baktığımızda nasıl bir düzende yaşadığımızı daha iyi anlıyoruz. Yasa gündeme...
- 6 Şubat depremlerinin üzerinden bir buçuk yıl geçmesine rağmen deprem bölgelerinde barınma sorunu bile çözülmüş değil. Depremden sonra TOKİ, 18 ilde 674 bin 238 konut yapılmasını hedeflediğini açıklamıştı. Şimdiye kadar teslim edilen konut sayısı...
- İkinci Dünya Savaşının son aylarında ABD’nin Hiroşima’ya atom bombası atması ve yüzbinlerce insanın ölümüne neden olması insanlık tarihinin en büyük katliamlarından biri olarak acıyla hatırlanmaya devam ediyor. Bu büyük katliamın 79. yıldönümü olan...
- 28 Temmuz 1914’te dünyanın o güne kadar gördüğü en kanlı savaş başladı. Tam dört yıl süren ve 20 milyon insanın ölümüne, milyonlarcasının yaralanmasına ve sakatlanmasına, kentlerin yakılıp yıkılmasına yol açan bu savaş tarihe Birinci Dünya Savaşı...
- İspanya’da bir duvarda şöyle yazıyor: “El que nos roba es de aqui y rico no inmigrante y pobre.” Yani “Bizi soyanlar göçmen ve yoksul değil, buralı ve zengin.” Bu kısacık bir duvar yazısı içinde bulunduğumuz durumu çok çarpıcı bir şekilde anlatıyor...