Buradasınız
Leyla ve Okuma Hayalleri
Kocaeli’nden bir petrokimya işçisi
![](https://uidder.org/sites/all/modules/lazyloader/image_placeholder.gif)
Emeklilik yaşı çoktan geçmiş olan bir öğretmenden dinlenen, matematik dersi kadar sıkıcı bir şey yoktur sanırım. Bu yüzden o anlatırken sınıfta nerden geldiği anlaşılmayan bir uğultu başlıyordu. Bu uğultu arasında dersi dinlemek zordur. Tüm sınıf dersin sıkıcı olduğunu düşünürken sadece Leyla, can kulağıyla öğretmeni dinliyordu. Öğretmen tahtada soruyu çözerken, “elli beş” diye fırladı ayağa. Birden bir sessizlik oldu. Sanırım çok bağırmıştı. Öğretmen de dâhil herkes susmuş ona bakıyordu. Öğretmen, “gel buraya Leyla” dedi ve tahtaya çağırdı onu. Leyla korkudan titreyerek –haklı titremekte, çünkü dersin başında birkaç arkadaşını ödevlerini yapmadığı için şamarlamıştı bir güzel- öğretmenin yanına gitti. İzinsiz konuştuğu için azarlanacağını düşünürken, öğretmenden övgü dolu sözler işitti. Henüz soru bitmeden o cevabı doğru bilmişti. Öğretmen elini kaldırdı ve kızın omzuna koydu “çocuklar Leyla arkadaşınızı lütfen alkışlayın” dedi. O anda sınıfta alkış koptu. İlerde çok başarılı bir insan olacağını söyledi ve onu tebrik etti. Leyla zeki bir öğrenciydi. Bu başarıların devamı ilkokulda devam etti.
İlkokul dönemi Leyla’nın derslerinde çok başarılı olduğu yıllardı. Sürekli takdir ya da teşekkür alırdı. Öğretmenleri onu parmakla gösterirdi. Mutlaka iyi bir liseye ve üniversiteye gitmeliydi Leyla. En iyi kompozisyonları o yazar, en zor matematik ve fen sorularını sınıfta o çözerdi. Tüm öğretmenleri onun geleceğinin parlak olduğunu ve isterse bilim kadını olabileceğini söylerlerdi. Sekizinci sınıfa kadar hep iyi bir gelecek planı yaptı hocaları. Gidebileceği liseleri, üniversitede seçebileceği bölümleri her fırsatta anlattılar ona. Leyla da kafaya koymuştu bilimle uğraşacak ve ülkesini, hatta dünyayı bilimin ışığında geliştirecekti. Zaten mahallesinin, arkadaşlarının, etrafında gördüğü tüm insanların yoksulluğu ancak bilimin ışığında çözülebilirdi. Zaten tüm ders kitaplarında insanlıktan ve dünyadan bahsederken her bir soruna, doğal kaynakların yetersizliğinin ve etkin kullanılamamasının neden olduğunu öğrenmişti. Eğer bizler iyi insanlar olursak her şey düzelebilirdi. Herkes daha çok çalışıp üretirse dünyada açlık ve yoksulluk kalmazdı. Fakat gerçek hayat her zaman kitaplarla ya da hayallerle örtüşmüyordu. Bunu yakında öğrenecekti. Ona bizzat hayatın kendisi öğretecekti.
Çok geçmeden lise giriş sınavları geldi çattı ve Leyla sınava girip çok iyi bir puan aldı. Fakat büyük bir sorun vardı. Leyla’nın okumak istediği okullar hep şehir dışında. Babasının aldığı asgari ücret kıt kanaat geçinmelerini sağlıyordu ancak. Bu kadar masrafın arasında ne yurda ne de okul servisine para ayırabilirlerdi. Hem okuyup hem çalışmak istedi fakat o zaman derslerden geri kalırdı. Zaten babası da karşı çıkmıştı çalışmasına. Kızının sadece dersleriyle ilgilenmesini istiyordu. Mecburen evlerine yakın bir düz liseye kayıt oldu. Ama moralini bozmadı. Bu okulda da başarılı olabilir, iyi bir üniversiteye gidebilirdi. Yaz tatili bitti ve okullar ders başı yaptı.
Lise yeni arkadaşlar, yeni öğretmenler demekti. Hem okul da yakındı, ilçe merkezindeydi. Önceleri dersleri iyiydi. Öğretmenlerini de sevmişti. İlkokuldaki motivasyonunu ve başarısını yakalayamayan Leyla için liseyi bitirmek zor oldu. Lise bitti ve üniversite sınavları gelip çattı. Sınavdan ortalama bir puan aldı. Zor bela bir üniversiteye yerleşti.
Babası bir fabrikada işçiydi. Kiraydı evleri. Öyle çok paraları olmadı hiçbir zaman. Kızlarının okuması için hiçbir şeyden sakınmazlardı. Babası Ahmet, okullar açılmaya yakın adeta evin yolunu unuturdu fazla mesai yapmaktan. Ne yapsın, aldığı maaş ancak eve yetiyordu. Leyla yazları çalışır, ailesine destek olurdu. Hep hayal ederdi. Üniversiteyi bitirip, dolgun ücreti olan bir işte çalışacak ve ailesini kimseye muhtaç etmeyecekti. Böylece onları rahata erdirecekti. Önemli olan bir üniversite okumaktı artık. Zaten çocukluğundaki dünyayı kurtaracağım, bilim kadını olacağım hayalleri de uçup gitmişti. Hele bir diplomamı elime alayım o zaman bütün kapılar açılır diye düşünüyordu. Babası her lafı geldiğinde “kızım biz okumadık bari siz okuyun da kendinizi kurtarın” derdi. Haklıydı, babası ilkokul mezunu bile değildi. Bu yüzden üç kuruşa çalıştırılıyordu fabrikalarda diye düşünüyordu Leyla. Babası “yıllar önce ilk işe girdiğimde, en azından bir lise diplomam bile olsaydı şimdiye vardiya amiri olmuştum” derdi. Okul okumak önemliydi elbette fakat önemli olduğu kadar maddi imkânların da uygun olması gerekliydi. Okuma hayallerinin sadece kitap okumaktan ibaret olmadığını bilselerdi keşke.
Borç harç üniversiteye yerleşti Leyla. Bu defa kararlıydı ve lisedeki Leyla olmayacaktı. Dört elle sarılacaktı derslerine. İlk dönemini bitirmişti üniversitenin. Kaldığı ders yoktu. İkinci dönemin başıydı. Bir telefon, annesiydi arayan. Ağlamaklı, titrek bir sesle “babanı işten attılar, sana bu ay para gönderemeyeceğiz” dedi. Leyla “Tamam anneciğim, siz üzülmeyin, ben idare ederim” dedi. Vize sınavları yaklaşırken o iş bulma telaşına kapıldı. Garsonluk, tezgâhtarlık ne iş olsa yapmak için kapı kapı gezdi adeta. Hesaplıyor, günde birkaç saat çalışsam yeter diye. Evdeki hesap çarşıya uymuyor haliyle. Tüm gün çalışmak zorunda kalıyor. Yorgun argın işten dönüp de kitap okumak zor oluyor. Hayıflanmamak elde değil.
Babalar sürekli “aman kızım siz okuyun da kendinizi kurtarın, biz ne yapar ne eder sizi okuturuz” derdi. Babalar evin sarsılmaz dağıdır adeta. Fakat Leyla’nın babasının yaslandığı tek ekonomik kaynak, sadece ay sonu aldıkları maaştı. Hiç düşünmemişti Leyla babasının arkasında biri var mı diye. Oysa hep babalar, güçlü görünürdü. Keşke pembe hayaller yerine gerçekleri anlatsalardı. İş başa düşünce hayat kendini gizlemez. Tüm gerçekliğiyle dikilir insanın karşısına. Ders kitaplarında yazmayan şeyleri öğretir insana. İşte bu gerçekler gençlerin hayallerini bulutlardan alıp ayakları üzerine bastırır.
Çalışmaya devam ettikçe, kadınların işyerlerine uğradığı tacizi, horlanmayı, iki kat ezilmişliği öğrendi. Patronların ne kadar insafsız olduğunu, gençlik hayallerinin patronların umurunda olmadığını fark etti. İşin ilginç yanı, bunca zaman okuduğu kitaplar, bilimsel gerçeklere dayalı olarak yazılmıştı. Ona ve onun gibi birçok gence sözde dünyanın hatta evrenin gerçeklerini kavratacaktı. Okuldaki bilgiler hep ileri götürecekti toplumu. Oysa matematik, kimya, tarih dersi, işçi ailelerin neden bu kadar az maaşla yıllardır yoksulluk içinde yaşadığını söylemiyordu. Çalışmaktan evinin yolunu unutan adamlar, kadınlar yoktu kitaplarda. Gerçekten okulda ne öğretiliyordu? Neden meslek hastalıklarıyla, ağır çalışma koşullarıyla, işsiz kalan milyonlarca insanla, sırf patronlar daha fazla kâr etsin diye oluşan yoksullukla bilim ilgilenmiyordu? Neden anne ve babalar bu kötü çalışma koşullarını hiç anlatmıyordu? Üniversite hazırlık kitapları, barınmadan kitap, harç, yol vb. birçok masrafı ödemek için gece gündüz fazla mesai yapan anne ve babalardan neden hiç bahsetmiyordu? Artık iki kere iki kaç eder, dünyanın güneşe uzaklığı nedir ya da Mars’ta hayat var mıdır? Zenginlik nasıl bir şeydir? Arabaları, evleri ve televizyonlarda görüp de yaşayamadığı lüks yaşamı merak etmiyordu Leyla. Merak ettiği şey neden çalışma şartları bu kadar zor, ücretler düşük? Gençler neden zenginlik hayalleriyle kandırılıyor sürekli?
Babam aylarca iş bulamadı. Ben de bir yandan oku, bir yandan çalış, sadece sınav dönemlerinde okula gider oldum. Artık zar zor geçiyordum dersleri. Oysa ne hayaller kurmuştum. Okuyup bilim kadını olacaktım. Annemin babamın çektiği acıları ben çekmeyecektim. Hiç unutmuyorum hayallerimin gerçeklere tosladığı zamanı. Şimdi bir fabrikada üç vardiya çalışıyorum. İşyerimde şuan sendikalaşmaya çalışıyoruz ve bu süreç bana bugüne kadar hep bizlerden saklanan bir şeyi öğretti, dedem de işçiydi, babam da işçi ve ben de işçiyim. Gerçek tam da yanımda duruyor. Koca bir tarihin içinde işçi sınıfının dünü, bugünü ve yarını.
Taşeronluk Bitiriliyor mu?
Hizmet Sektörü
- Zulme Karşı Çıkmanın Mutlaka Bir Yolu Vardır
- Bizi “Biz” Yapan Şarkılarımız…
- Nasırlı Ellerin Yumruğu Bugün!
- Kariyer Gelişim Masallarıyla Geleceği Çalınan Gençler
- Bir Şarkının İzinden: Bir Yere Gitmiyoruz!
- “Neyin Yoksa Ondan Sakın Vazgeçme Oğlum”
- Yarına Gidenler, Yarınlar İçin Mücadele Edenler
- “Yarın Ölmek Dün Ölmekten Daha Saçma”
- Okuyan Bir İşçi Soruyor
- Uyanmak İstiyoruz Güzel Bir Sabaha
- Koca Yusuf’tan Köroğlu’na, Onlardan Bize Kalan
- Mesleki Eğitim mi Kâr Hırsı mı?
- Greve Hazırlanırken Sohbetler
- Fırtınalar Yaratan Kelebekler!
- Sömürü Çarklarında Kaybolan Genç Yaşamlar
- MESEM: “Genç Eller” Üretiyor, Patronlar Sömürüyor!
- Sorunlarımız Ortak, Peki Ya Mücadelemiz?
- “Aman Çocuğum Sağa Sola Bulaşma” mı?
- “Enflasyon Canavarı”nı Üzerimize Salan Kim?
- Bir İlmek de MESEM Çıraklarından
Son Eklenenler
- Bugün milyarlarca insan kapitalizmin yarattığı pek çok sorunla cebelleşiyor. İşsizlik, yoksulluk, iklim krizi, göç krizi, emperyalist savaşlar… Dünya üzerinde yaklaşık 300 milyon göçmen var. Türkiye’de Amerika’da, İspanya’da İngiltere’de ve daha...
- Geçtiğimiz günlerde Asya’nın en zengin ailesi olan Ambaniler’in Martta başlayan 4 aylık düğün maratonunda 250 milyon dolar harcadıklarına dair bir haber okudum. Mukesh Ambani’nin oğlu Anant’ın evlendirildiği şatafatlı düğüne dünyanın her yerinden...
- İstanbul 112 Ambulans çalışanları ve SES İstanbul Şubeleri, 26 Temmuz Cuma günü Avrupa İl Ambulans Servisi Başhekimliği binası önünde, yaşanan sorunlara çözüm bulunması talebiyle basın açıklaması gerçekleştirdi. Yapılan basın açıklamasına 112...
- Otoriter, faşist rejimlerin iktidarda olduğu dönemlerde toplumsal değerler aşındırılır, insanlar yalnızlaştırılır, bencillik ve bireycilik daha fazla öne çıkar. Zulme ve haksızlığa karşı çıkmak aptalca, kişisel çıkarları ön planda tutmak, bunun için...
- Kemal Türkler anılırken yaşadığı dönemle ve mücadele arkadaşlarıyla, sınıf mücadelesinde elde ettikleri kazanımlarla anılıyor. Bize öyle önemli bir miras bırakmış ki katledilişinin 44. senesinde bizler onu hâlâ aramızda ve kavgamızda hissediyoruz....
- İstanbul Çatalca’da bulunan, sucuk, salam, sosis gibi işlenmiş et ürünleri üretimi yapılan Polonez’de baskılar ve hukuksuzluklar artıyor, işçiler de sendikal haklarına sahip çıkmaya devam ediyor. Tekgıda-İş Sendikasının yeterli çoğunluğu sağlayarak...
- Siyasi iktidar Türkiye’nin dört bir yanını maden şirketlerine peşkeş çekmeye devam ediyor. Son olarak Emsa Enerji ve Madencilik şirketi Tokat’ta 30’dan fazla köyün yaylası ve su havzası olan Sorhun Obasında altın aramak için sondaj çalışmalarına...
- Sermaye sınıfının sendika düşmanlığına ve ücret gasplarına karşı işçilerin ve emekçilerin mücadeleleri sürüyor. İstanbul Çatalca’da Polonez işçileri patronun sendika düşmanlığına karşı direnişe geçti. Şişli Belediyesi işçileri ücretlerinin eksiksiz...
- “Fabrikadaki çoğu kadın 600-700 işçiye haklarının ellerinden gideceğini anlattığımızda protestoya katılmayı tereddütsüz kabul ettiler. Fabrikada sendikasız işçi yoktu. Kadınlar erkeklerden daha bilinçliydi. Sınıfsal olarak da meseleyi biliyorlardı....
- Başka dilde bir şarkı söylendiğinde sözlerini anlamayız. Yine de şarkıda akan hisler yüreğimize kolaylıkla işler. Elbette müziğin gücü ve evrenselliğidir bu. Ancak esas güç, egemenlerin ne yaparlarsa yapsınlar önüne geçemeyecekleri duygudaşlık...
- DİSK’in kurucusu, Maden-İş’in Genel Başkanı, Türkiye işçi sınıfının unutulmaz önderi Kemal Türkler, katledilişinin 44’üncü yılında Topkapı Mezarlığındaki mezarı başında anıldı. 22 Temmuzda gerçekleştirilen anmaya DİSK’e bağlı sendikaların üye ve...
- Türkiye işçi hareketinin yükselişe geçtiği 1960-1980 arası dönemi düşündüğümüzde bu yükselişe büyük katkısı olan Maden-İş geleneğini ve Maden-İş Genel Başkanı Kemal Türkler’i anmamak olmaz. Kemal Türkler, bu dönemin sembolü haline gelmiş isimlerden...
- Kemal Türkler… DİSK’in kurucusu, Maden-İş’in unutulmaz önderi… Dürüst, namuslu ve yüreği işçi sınıfından yana atan bir sendikacı… Katledilişinin 44. yıldönümünde büyük işçi önderi Kemal Türkler'i saygıyla anıyoruz.