İşçilerin Sordukları/26

Patron yıl içinde alınan mazeret izinlerini yıllık izin hakkından düşebilir mi?

İşçinin yıl içinde herhangi bir nedenle aldığı mazeret izinleri, ücretli olup olmadığına bakılmaksızın yıllık izinden sayılamaz. Dinlenme, hastalık izinleri, ücretsiz izinler ve diğer ücretli izinler yıllık ücretli izin yerine geçemez. Fakat pek çok işyerinde patronlar, işçiler haklarını bilmediği için yıl içinde kullanılan izinleri yıllık izinden kesebilmektedir.

Cumartesi çalışılmayan işyerlerinde Cumartesi günü yıllık ücretli izin süresine ilave edilir mi?

İşin özelliği gereği bazı işyerleri hafta tatilini hafta içinde kullandırsa da genelde, Pazar günü  hafta tatili olarak kullanılmaktadır. Pazar günleri de yıllık ücretli izne ayrıca eklenmektedir. Cumartesi ve Pazar günleri çalışmanın olmadığı işyerlerinde ise, işçi ile patron arasında yapılmış yazılı iş sözleşmesinde hafta tatili olarak kullanılan Cumartesi gününün yıllık ücretli izin süresine ekleneceğine dair bir hüküm yoksa yıllık ücretli izin hesabına hafta tatili olarak 1 gün olarak ilave edilmektedir. İş sözleşmesinde belirtilmediği halde Cumartesi gününü de yıllık izne eklemek patronun inisiyatifine bağlıdır.

Doğum izninden dönen kadın işçi yıllık iznini nasıl kullanır?

İş Kanunu’nun 74. maddesine göre 16 haftalık doğum izni, yıllık izin hesabında, çalışılmış gibi hesaplanır. Yıllık izin hesaplanırken bu süre hesaba katılır.

İsteği halinde kadın işçiye 16 haftalık sürenin tamamlanmasından veya çoğul gebelik halinde 18 haftalık süreden sonra 6 aya kadar ücretsiz izin verilir. Bu süre yıllık ücretli izin hakkının hesabında dikkate alınmaz. Yıllık izin hakkı, işe giriş tarihine göre 6 ay ötelenmiş olur.

İşçi yıllık ücretli izinde iken başka bir işte çalışabilir mi?

İş Kanunu’nun 58. maddesine göre işçi yıllık ücretli izninde başka bir yerde çalışamaz. Yıllık ücretli iznini kullanmakta olan işçinin izin süresi içinde ücret karşılığı bir işte çalıştığı anlaşılırsa, bu izin süresi içinde kendisine avans olarak verilen veya peşin ödenen izin ücreti patron tarafından geri alınabilir. Ayrıca patron, isterse işçinin hizmet akdini tazminatsız olarak feshedilebilir.

Yıllık izne denk gelen milli ve dini bayram günleri yıllık izne eklenir mi?

Yıllık izin süresine denk gelen genel tatil, hafta tatili, ulusal ve dini bayramlar yıllık izin süresine dâhil edilemez. Örneğin bir yılını doldurduktan sonra 14 günlük ücretli izin hakkını 28 Temmuz 2014’te, Ramazan Bayramının başladığı gün kullanmaya başlayan bir işçinin iznine üç gün ilave edilecektir. Bu örnekte işçi, 14 Ağustos sabahı işbaşı yapacaktır. 

Yıllık ücretli izin ücreti ne zaman ödenir? Nasıl Hesaplanır?

Patron, yıllık ücretli iznini kullanan her işçiye, yıllık izin dönemine ait ücretini işçinin iznine başlamasından önce peşin olarak ödemek veya avans olarak vermek zorundadır.

Ayrıca günlük, haftalık veya aylık olarak belirli bir ücrete dayanmayıp da komisyon ücreti, kâra katılma ve yüzde usulü ücret gibi belirli olmayan süre ve tutar üzerinden ücret alan işçinin izin süresi için verilecek ücret, son bir yıllık süre içinde kazandığı ücretin fiili olarak çalıştığı günlere bölünmesi suretiyle bulunacak ortalama üzerinden hesaplanır. Eğer işçinin ücretine son bir yıl içinde zam yapılmışsa, izin ücreti işçinin izine çıktığı ayın başı ile zammın yapıldığı tarih arasında alınan ücretin aynı süre içinde çalışılan günlere bölünmesi suretiyle hesaplanır. Yüzde usulünün uygulandığı yerlerde bu ücret, yüzdelerden toplanan para dışında işveren tarafından ödenir. Yıllık ücretli izin süresine rastlayan hafta tatili, ulusal bayram ve genel tatil ücretleri ayrıca ödenir. Birçok işyerinde patronlar bu ücreti kendiliğinden vermiyor. Böyle bir hakkımızın olduğunu bilmeli ve talep etmeliyiz.