SES Genel Merkez Yönetim Kurulu Üyesi Meryem Özsöğüt’le Tekel Direnişine Dair Söyleşi

Direnişlerinin 52. gününde TEKEL işçilerinin mücadelesine destek vermek için tüm Türkiye’de 4 Şubatta iş bırakma eylemleri gerçekleştirildi. Bizler de UİD-DER’li işçiler olarak Ankara’da yapılan mitinge katıldık ve mitinge katılanlarla süreç hakkında söyleşiler yaptık. SES Genel Merkez Yönetim Kurulu üyesi Meryem Özsöğüt ile de bir söyleşi gerçekleştirdik:

Sizi tanıyabilir miyiz?

Sağlık ve Sosyal Hizmet Emekçileri Sendikası Genel Merkez Yönetim Kurulu üyesiyim. 20 yıllık hemşireyim. 16 yıldır da sendikalıyım. Bizim kamu alanında örgütlenmemiz 90’li yılların başında başladı. Zaten ben de hemen hemen o ilk sendikalılaşma sürecinden itibaren sendikal mücadelenin içinde yer aldım. Şimdiye kadar farklı alanlarda sorumluluklarım oldu.

Şimdiye kadar pek çok kurum özelleştirildi. SEKA, TÜPRAŞ, İPRAŞ, SÜMERBANK, TÜRK TELEKOM gibi. Siz bu özelleştirme politikaları hakkında ne düşünüyorsunuz?

Özelleştirmek şu demektir: Kapitalizmde her şey kâr mantığı üzerine kuruludur. Kâr elde edebileceği sürece ve kâr elde edebileceği oranda üretim yapılır. Emeğe saygı gösterilmemektedir.

Tekel’in özelleştirilme sürecini nasıl değerlendiriyorsunuz?

Tekel’in özelleştirilmesi de yeni değil aslında. Tekel işçisinin direnişiyle gündeme geldi, ama Tekel’de özelleştirmeler hatırladığım kadarıyla Cibali’deki fabrikaların özelleştirilmesiyle başladı. Onun arakasından da diğer illerdeki Tekel işletmeleri özelleştirilmeye devam etti. Tekel parça parça özelleştirildi ve özelleştirilen işletmelerde canı yananların tepkisi oldu. Özelleştirilmelere karşı topyekun bir mücadele yürütülemedi, bunun sonucunda da parça parça özelleştirmeler devam etti. Son aşamada Tekel’in bünyesinde bulunan bütün işletmeler tümüyle özelleştirildi.

Bugün Tekel işçisi özlük haklarını almak için ve aynı zamanda sendikasız, güvencesiz çalışma demek olan 4/C ye karşı da direniyor. Siz sendikalı bir işçi olarak, bir sendika yöneticisi olarak 4/C statüsünü nasıl değerlendiriyorsunuz?

Çok farklı istihdam modelleri ve statüler var. Ben bir sağlık emekçisiyim, bizim işkolumuzda da 4/C’sinden 4/B’sine birçok statü var. Öyle ki aynı mesleği yapan 7 ayrı statüde çalışan var. Hemşireleri ele alın, büyük çoğunluğunun iş güvenceleri yok. Tekel işçisinin talebi, aynı ekonomik haklarla başka kurum ve kuruluşlara gönderilmek. Ama maalesef göremedikleri şöyle bir nokta var: Devlette gönderilebilecekleri çok fazla kurum da kalmadı. Özelleştirmeleri o kadar yaygınlaştırdılar ki, bugün sağlık sektörünün bile yüzde 80’i özelleştirildi. Evet, bugün Tekel işçilerinin haklarına sahip çıkmak, korumak önemli, ama bununla beraber özelleştirmeye karşı da bir siper oluşturmak gerekir.

Bundan önce de 17 Ocakta yine Tekel işçileriyle dayanışma ağını örmek için bir miting gerçekleştirilmişti. Pek çok ilden binlerce sendikalı işçi gelmişti Ankara’ya. Siz SES olarak bu mitinge katıldınız mı, nasıl değerlendiriyorsunuz 17 Ocak mitingini?

Biz çalışma yürüttük o miting için. Mitingde Türk-İş diğer sendikalara veya kitle örgütlerine katılın çağrısı yapmadı ama biz sendika olarak o mitinge katıldık. Hatta diğer illerden de gelen arkadaşlarımız oldu. Miting kitlesel anlamda kalabalıktı, çağrı yapılmamış olmasına rağmen diğer sendikaların ve kitle örgütlerinin sahiplenmesi çok iyiydi.

17 Ocak mitingi için çağrı yapılmamış olmasına rağmen katılım anlamında iyi dediniz. Peki, bugünkü iş bırakma eylemini nasıl değerlendiriyorsunuz, bugün için yeterli çalışma yapabildiniz mi?

Bugünkü eylem, bir haftadır her gün, oldu olacak diye toplantılar ertelene ertelene 4 Şubata kadar gelinen bir eylemdi. 28-29 Ocak gibi olması bekleniyordu ama olmadı. Biz o günden beri sürekli genel merkezimize, şubelerimize bilgiler gönderdik. Her an iş bırakmaya hazır bulunduk, dağıtılacak bildirileri hazırlattık. Halkın da katılması, destek olması yönünde sürekli basın yoluyla çağrıda bulunduk.

En başta da belirttiğimiz gibi daha önce de özelleştirilen pek çok kurum oldu ve bu saldırıların önüne geçilemedi. Bundan sonra da yine birleşik bir işçi mücadelesi ağı örülemezse, bu dayanışma sağlanamazsa aynı saldırılar devam edecektir. Bu açıdan baktığımızda Tekel işçileri özelleştirme politikalarını nasıl etkileyebilir?

Tekel işçilerinin burada vermiş olduğu mücadele, hem sınıf dayanışmasının yükseltilmesi hem de halkın çok farklı kesimlerinin desteğini kazanması anlamında olumlu bir deneyim oldu. Bugüne kadar ciddi çabalar harcandı. Umarım bundan sonrası için saldırılara karşı gerçekten örnek teşkil eder. Sağlık alanında da ciddi özelleştirme çalışmaları var. Ama saldırı hep aynı merkezden pek çok yöne olduğu halde, canı yanan canı yandığı oranda tepki gösteriyor. Bu bakış açısından kurtulup bizlere yönelik tek merkezden süren saldırılara karşı bizim de tek bir güç olup mücadele etmemiz gerekiyor. Şimdiye kadar bu mücadele ağını örmek o kadar kısa vadede olmadı, ama umarım en azından bundan sonra bunu gerçekleştirebiliriz.

Teşekkür ederiz.