Buradasınız
Maden Patronlarının Maliyet Artışlarını Devlet Karşılayacak
AKP hükümeti çıkardığı yasalarla patronların üzerindeki yükü hafifletmeye devam ediyor. Geçtiğimiz ay kabul edilen “Askerlik Kanunu ve Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun”da (torba yasa), bir madde ile maliyet artışlarının devlet tarafından karşılanması sağlandı. Başlığına bakınca işçi haklarıyla ilgisi yokmuş gibi görünen kanunun 6’ıncı maddesi şöyle:
“4/6/1985 tarihli ve 3213 sayılı Maden Kanununun geçici 29 uncu maddesine aşağıdaki fıkra eklenmiştir: Bu Kanunun 2’nci maddesinde sayılan IV. Grup Madenlerden Linyit ve Taşkömürü çıkaran ve özel hukuk tüzel kişilerinin ruhsat sahibi olarak işlettikleri yeraltı maden işletmelerine, 22/5/2003 tarihli ve 4857 Sayılı İş Kanununun 41, 53 ve 63’üncü maddelerinde 10/9/2014 tarihli ve 6552 Sayılı Kanunla yapılan değişiklikler ile bu Kanunun ek 9’uncu maddesiyle oluşan maliyet artışlarının karşılanmasına ilişkin destek verilebilir. Bu destekler Bakanlık bütçesine konulan ödeneklerden karşılanır. Maliyet artışlarının karşılanmasına ilişkin usul ve esaslar ile bu usul ve esasların uygulanma süresi Bakanlığın teklifi üzerine Bakanlar Kurulunca belirlenir.”
Aynı Kanunun 17. Maddesinde, Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununa geçici madde eklendiği belirtiliyor. Geçici maddenin 6’ıncı fıkrasında “4/6/1985 tarihli ve 3213 Sayılı Maden Kanununun ek 9’uncu maddesi uyarınca ücretleri asgari ücretin iki katından az olamayacağı hükme bağlanan Linyit ve Taşkömürü çıkarılan işyerlerinde yer altında çalışan sigortalılar için birinci fıkranın uygulanmasında (a) bendinde belirtilen 85 TL günlük kazanç iki kat olarak ve 2015 yılının aynı ayına ilişkin Kuruma verilen aylık prim ve hizmet belgelerinde bildirilen prim ödeme gün sayısının yüzde 50’sini geçmemek üzere, 2016 yılında cari aya ilişkin verilen aylık prim ve hizmet belgelerinde bildirilen sigortalılara ilişkin toplam prim ödeme gün sayısı dikkate alınır” deniliyor.
Torba kanunun içine sokuşturulan bu maddelerle yine patronlardan yana bir düzenleme yapıldı. Yer altında çalışan maden işçilerine asgari ücretin en az iki katı ücret verilmesine dair düzenleme Soma ve Ermenek facialarından sonra oluşan tepkileri yatıştırmak üzere gerçekleştirilmişti. Yüzlerce işçinin hayatını kaybetmesinin ardından Soma madenleri kapatılınca, işçiler fiilen işsiz kalmışlardı. İşbaşı yaptıklarında da çift asgari ücret uzun süre ödenmedi. Patronlar “en az iki asgari ücret” olması gereken ücretleri tek asgari ücret üzerinden ödemeye devam ettiler. Çift asgari ücret nedeniyle zarar edeceklerini açıkladılar. Birçok madenden çok sayıda işçinin işine bu bahaneyle son verdiler.
Ücretleri düşük vermeye devam eden patronlar, Soma ve Ermenek facialarının sıcaklığı geçince iş güvenliği önlemlerini de almamaya devam ettiler. Madenciler de yerin derinliklerinde iş cinayetlerinde yaşamlarını yitirmeye devam ettiler, ediyorlar.
Maden işçilerinin çalışma koşullarındaki zorluklara ve risklere rağmen, göstermelik de olsa yapılan iyileştirmeler patronlara “mali yük” olarak göründü. AKP hükümeti de yasal düzenlemeleri sadece görüntüyü kurtarmak için, kerhen yaptığını gösterircesine, patronların yükünü hafifletmeye girişti. Böylece patronların daha fazla kâr elde etmesini sağlamak istemişti.
Ocak ayı ortasında yürürlüğe koyduğu bu kanunu taslak olarak 2015 Aralık ayında gündeme getiren AKP, yasa maddesinin gerekçelerini açıkça belirtmişti. Mali yük getiren başlıkları şöyle sıralamıştı: “Yeraltı Kömür sektöründe faaliyet gösteren işletmelere, 4857 Sayılı İş Kanununun 41. Maddesi ile fazla çalışma ücreti, 53. Madde ile yıllık izinlerin arttırılması, 63. Madde ile çalışma süresinin 45 saatten 37,5 saate düşürülmesi, benzer şekilde 10/9/2014 tarihli ve 6552 Sayılı Kanunla yapılan değişiklikler ile 3213 sayılı Maden Kanununa eklenen ek 9’uncu maddesi ile yeraltı madenlerinde çalışanların ücreti 2 asgari ücretten az olamaz şartı getirilmiş, bu düzenlemeler sonucu işletmelere ek ilave maliyet artışı olmuştur.”
Gerekçede, ortaya çıkan maliyet artışının kamu sektörü için Şubat 2015’te yapılan düzenlemeyle karşılandığı, fakat 170 işletmeden oluşan özel sektörün dikkate alınmadığı belirtiliyor. Bu yasayla özel sektörün zararının karşılandığı anlaşılıyor. Soma faciası sonrası 170 yer altı kömür üretimi yapan işletmenin 117’sinin faaliyetlerinin denetimler sonucu durduğu, bu nedenle kömür üretiminin %37 azaldığı ifade ediliyor. Enerji ihtiyacına vurgu yapılan gerekçede, firmaların piyasadan çekilmesi nedeniyle ithal kömüre olan bağlılığın artacağına vurgu yapılarak patronlara yapılan kıyak meşrulaştırılıyor. İstihdamın artması ve ithal kömüre bağımlılığın azaltılması için özel kömür işletmelerinin de maliyet artışlarının karşılanması amaçlanıyor.
“Askerlik Kanunu” adıyla geçirdiği torba yasada patronların “maliyet artışını” telafi eden AKP hükümeti, işçilere sefalet koşullarını, geçim sıkıntısını, düşen alım gücünü reva görüyor. Bir kez daha AKP, işçilerin değil patronların çıkarlarına hizmet ettiğini ortaya koyuyor.
AKP hükümeti, nasıl ki işsizlik fonunda biriken paraları patronların ihtiyaçlarını karşılamak için kaynak olarak kullanıyorsa, kıdem tazminatını da fona devrederek patronların hizmetine sunmak istiyor. Patronların çıkarlarını savunan AKP hükümetinin, işçilerin alın teriyle oluşan kıdem tazminatına göz koymasına neden olan, işçilerin örgütsüzlüğüdür. İşçiler örgütlenmediği sürece, bütün haklarını yitirme riskiyle karşı karşıya kalacaktır.
Ya Hep Beraber Ya Hiç Birimiz
İşçilerin Sordukları/43
- Öğretmenler Ülke Genelinde Şiddete Karşı İş Bırakarak Eylem Yaptı
- Ebe ve Hemşirelerden Hastane Önünde Eylem
- Amasra Maden Katliamı Davasında 3 Tutukluya Tahliye
- Soma Katliamından 10 Yıl Sonra Kamu Görevlileri İlk Kez Hâkim Karşısında
- Hak Gasplarına Karşı Mücadele Sürüyor
- Çorlu Tren Katliamı Davası Sonuçlandı: “Üst Düzey Sorumlular da Yargılanmalı”
- İş Cinayetlerine, Düşük Ücretlere, Sendikal Baskılara Karşı Eylemler
- Bursa’dan Bir Özel Okul Öğretmeniyle Söyleşi
- Sağlık Çalışanlarından Sağlıkta Şiddete Karşı Eylem
- Ücret Gasplarına, Düşük Ücretlere ve Baskılara Karşı Mücadeleler Sürüyor
- 2024: Emeklilere Zulüm Yılı
- İşçiler Hak Gasplarına Karşı Mücadele Ediyor, Kazanıyor
- Tahsin İncirci Yaşamını Yitirdi, Besteleri Yaşayacak
- Faruk Türkoğlu Sonsuzluğa Uğurlandı
- “Emekli Boş Durmasın, Çalışsın Diyenlerdir” Bu Toplumun Sırtına Yük!
- 84 Yaşında Bir İnsan Neden İş Arar?
- Sendikal Baskılar Mücadeleyle Aşılıyor
- Kocaeli’de “MESEM’e ve Çocuk İşçiliğine Son”Eylemi
- Çıkışsızlık Sarmalındaki Gençler
- İş Kazaları Kader Ya da Fıtrat Olamaz
Son Eklenenler
- İşçi Sınıfının Uluslararası Birlik, Mücadele ve Dayanışma Günü 1 Mayıs’ta bir kez daha dünyanın ve Türkiye’nin dört bir yanında işçiler meydanlara çıktılar. Kapitalist sömürüye, emperyalist savaşa, yoksulluğa, baskılara, eşitsizliğe, adaletsizliğe...
- Çorum’un Dodurga ilçesinde bulunan maden ocağında faaliyet gösteren ODAŞ Elektrik bünyesindeki Yel Enerji’de çalışan işçiler patronun sendika düşmanlığına karşı 9 Mayısta direnişe başladı. Yel Enerji işçileri kötü çalışma koşulları ve düşük...
- Sınıfımızın uluslararası birlik, mücadele ve dayanışma günü 1 Mayıs’ı geride bıraktık. Mücadele örgütümüz UİD-DER, bu sene 1 Mayıs’ı işçi kentleri olan Bursa ve Lüleburgaz’da kutlama kararı aldı. Bizler de bu doğrultuda tüm hazırlıklarımızı yaparak...
- Öz İplik-İş Sendikası, Başkanlar Kurulunu, direnişteki Durak Tekstil işçileriyle dayanışmak amacıyla Bursa’da gerçekleştirdi. Kurulun ardından sendika yöneticileri direnişlerinin 83. gününde Durak Tekstil işçilerini ziyaret etti. Burada yapılan...
- 1 Mayıs işçi sınıfının uluslararası birlik ve mücadele günü. Her 1 Mayıs’ta UİD-DER’li mücadeleci işçiler bir gelincik tarlasını andırır gibi dolduruyorlar meydanları. Her 1 Mayıs’ta, işçi sınıfının bu çalışkan evlatları coşku dolu, disiplinli...
- Merhaba dostlar, uzun zamandan beri çalışma şartlarım nedeniyle birçok etkinliğe katılamıyordum. Yaşımın genç olmasına rağmen heyecanımı yitirmiştim. Hem yaşadığım şehirlerde etkinliklerin olmaması hem de maddi imkânsızlıklar yüzünden uzak kalmıştım...
- İstanbul Eyüpsultan’da özel bir lisenin müdürü 74 yaşındaki emekli öğretmen İbrahim Oktugan öğrencisi tarafından silahla vurularak öldürüldü. Öğretmenler “Can Güvenliğimiz Sağlansın, Gerekli Tedbirler alınsın!” talebiyle İzmir’den Bursa’ya, Mardin’...
- 21-28 Nisan Ebeler Haftası ve 12-18 Mayıs Dünya Hemşireler Haftası vesilesiyle 10 Mayısta İstanbul Kanuni Sultan Süleyman Eğitim ve Araştırma Hastanesi önünde bir araya gelen hemşire ve ebeler basın açıklaması gerçekleştirdi.
- Bu sene 1 Mayıs’a UİD-DER’le birlikte bir işçi kenti olan Lüleburgaz’da katıldım. 1 Mayıs heyecanımız sabah saatlerinde başladı. Yol boyunca türkülerimizle, marşlarımızla 1 Mayıs alanına gittik. Tabii içimizde İstanbul’da kitlesel ve birleşik bir 1...
- 1 Mayıs’a gitmeden önce egemenlerin yarattığı algı yüzünden benim de endişelerim vardı. Fakat “Ben hakkımı savunmalıyım” diye düşünerek, arkadaşlarımın ısrarlı daveti sayesinde UİD-DER’le birlikte Bursa’da 1 Mayıs’a katıldım. İlk 1 Mayıs’ımdı, iyi...
- Ağır sorunlar altında bunalan işçi sınıfının bu sorunlar karşısında bir çıkış yolu bulabilmesi için sendikalarına sahip çıkması, sermayenin ve sendika bürokratlarının planlarını, niyetlerini boşa düşürmesi büyük önem taşımaktadır. Özellikle siyasi...
- Bartın’ın Amasra ilçesinde Türkiye Taşkömürü Kurumu’na (TTK) bağlı maden işletmesinde 14 Ekim 2022’de patlama meydana gelmiş, 43 maden işçisi yaşamını yitirmiş, 9 işçi de yaralanmıştı. Patlamaya ilişkin 7’si tutuklu 23 sanığın yargılanmasına 8...
- İşçi Sınıfının Uluslararası Birlik, Mücadele ve Dayanışma Günü 1 Mayıs’ı geride bıraktık. 1 Mayıs’ta Türkiye’nin dört bir yanında gerçekleşen mitinglere yüzbinlerce sendikalı sendikasız işçi, işsiz, emekli, emekçi kadın, genç katıldı. İşçi ve...