İşsizlikten Psikolojisi Bozulmuş Psikolog

Çalıştığım fabrikada devletin zorunlu tuttuğu mesleki yeterlilik (MYK) sınavları yapılıyor. Bu sınavların yapılması için çalıştığım firma dışarıdan akredite olmuş bir firma ile anlaşmış durumda ve hizmet satın alıyor. Bu sınavları yine Bakanlığın belirlediği, belirli bölümlerden diploma sahibi çalışanlar yapıyor. Örneğin kaynakçı sertifikası alabilmek için metal işleri öğretmeninin sınavı yapması gerekiyor. Yine şirket içinde MYK sınavlarının yapıldığı bir gün, dış firmadan yaşı bayağı ilerlemiş bir öğretmen geldi ve sınavları yapmaya koyuldu. Öğretmen abimizle sınav aralarında biz fabrikada çalışan işçilerin sohbet etme fırsatı oldu. Sohbette anlattıkları resmen hayat dersleri ile doluydu. Ben de bu hayat derslerinin bende kalmasını istemedim ve sizinle paylaşmak istedim.

Metal işçisi: Hocam sadece bu işi mi yapıyorsunuz, öğretmenliğe de devam ediyor musunuz?

Öğretmen: Tabi ki, hem meslek lisesinde öğretmenlik yapıyorum hem aynı zamanda kamuda iş güvenliği uzmanlığı yapıyorum. Bir de bu iş var, özel sektörde MYK sınavları yapıyorum. Yani okuldan kalan vakitlerde hafta sonları veya ders saati dışında ne zaman iş gelirse yapmaya çalışıyorum.

Metal işçisi: Hocam ne yaptın, bu kadar çok çalışılır mı? Görünen o ki gençlik yılları da geride kalmış, çoluk çocuk yok mu? Bırakın artık onlar baksın size.

Öğretmen: Ne yapayım, zevkimden mi çalışıyorum sanıyorsunuz? Yetmiyor ki. Bazen diyorum bırak işi gücü, emekliliğin tadını çıkar, yaş olmuş elli dokuz. Fakat sonra hanımla, çocuklarla oturup hesap kitap yapıyoruz, böyle tempolu çalışıyorken bile memur maaşı ile geçinemiyoruz, zar zor kılı kılına yetiyor. Bir de işi bırakırsam halimiz perişan o yüzden hâlâ çalışabiliyorken devam ediyorum. Bir kızım üniversiteyi bitirdi, psikolog oldu, uzun zaman işsiz kaldı. Bir kızım daha lisede okumaya devam ediyor.

Metal işçisi: Doğru diyorsun hocam geçinmek zor, her gün döviz sürekli çıkıyor. Her şeye zam üstüne zam geliyor. Bizler de sürekli mesai yapıp, borç harç içinde yaşamaya çalışıyoruz. Ama senin çocuklardan biri kendini kurtarmış psikolog olmuş hocam artık düze çıkarsınız.

Öğretmen: Vallahi o konuyu hiç sorma, kızı hem dil öğrensin hem de güzel bir meslek edinsin diye yurt dışında okullarda okuttuk. Kız çocuğudur el eline, koca eline bakmasın kendi ayakları üstünde dursun dedik. Yılda on bin dolar para harcadık ve altı yıl boyunca okuttuk. Ben çalışmaktan heba oldum, evde hanım bankacı gibi hesap kitap uzmanı oldu. Krediler mi çekmedik, eşten dosttan borç mu almadık, sonunda kızı okuttuk. Kız psikolog oldu geldi. Her yerde iş arıyor fakat iş yok. Derken gel zaman git zaman bir tanıdık vasıtasıyla kızı asgari ücretli bir işe zor soktuk. Bu süreçte kızın psikolojisi bozuldu. Biz de canından kıymetli mi dedik, nafile! Başka bir psikologa götürdük, şimdi yeni yeni biraz iyi olmaya başladı.

Metal işçisi: Hocam vallahi büyük geçmiş olsun. Belli ki artık okumak da kurtuluş değil. Yıllarca emek veriyorsun, sonu yine işsizliğe geleceksizliğe çıkıyor. Hem senin emeğin, hem kızının emeği boşa gitmiş. Arkadan gelen kızının durumu inşallah aynı olmaz.

Öğretmen: Zaten küçüğüne diyorum, ablanın durumunu görüyorsun. İyi bir üniversite ve meslek tutturmazsan okumana gerek yok kızım diye. Ne olacak memur olsa bizim gibi sürünecek, okusa yılları geçecek, işsiz kalacak. En iyisi üniversiteye ayıracağımız parayı biriktirelim, sen de çalışırsan belki bir evin olur, diyorum.

Evet, yukarıda okuduğunuz diyaloglarda da gördüğünüz gibi toplumda kurtuluş yolu olarak görünen üniversite okumak tek başına yeterli bir çözüm değildir. İşsizliğin, geleceksizliğin ve çıkışsızlığın çözümü tek başına bireysel çabalarla verilecek mücadelelerle olamaz. Bugün içine itildiğimiz bütün olumsuz koşulların sebebi kapitalist sömürü düzenidir. Bu cendereden kurtulabilmemizin tek yolu birlikte, örgütlü bir şekilde hareket etmektir. Psikolojimizi bozan bu sömürü düzenini yıkıp yerine sınıfsız, sömürüsüz yeni bir dünya kurmaktır.