Buradasınız
İşçinin Değeri Yok mu?
Düşük ücretler, sağlıksız, havasız, güvenliksiz ortamlarda çalışmak zorunda kalmak, zaten üç kuruş olan ücretini dahi zamanında alamamak, bir robot gibi gece gündüz demeden çalışmaya, fazla mesai yapmaya zorlanmak… Çoğu zaman yetersiz, sağlıksız, bozuk yemeklere, yöneticiler tarafından aşağılanıp horlanmaya maruz kalmak… Yıllarca çalıştığın, gençliğini verdiğin, sağlığından olduğun, evinden çok zaman geçirdiğin işyerinde makinenin bir parçası gibi olmak, insan olarak hiçbir değerinin olmadığını hissetmek… Bütün bunlara itiraz ettiğinde “beğenmiyorsan kapı orada” denilerek tehdit edilmek, sendikalaştığında işten atılmak, hakkını aradığında polis şiddetine maruz kalmak… Bu sorunları yaşayan, patronların gözünde fabrikadaki bir vidadan farksız olduğunu gören işçi kardeşlerimizden genellikle aynı yakınmayı duyarız: “İşçiye hiç değer verilmiyor!”
Peki nedir işçinin değerini belirleyen şey? İşçinin değerinin artması için ne yapması lazım? Çok çalışması mı, itaatkâr olması mı, yalakalık yapması mı? Daha kalifiye olmaya çalışması, daha kıdemli olmayı beklemesi mi? Yoksa başka bir mekanizma mıdır işçinin değerini belirleyen?
Kapitalist üretim sisteminde patronlar işçileri sömürerek sermayelerini büyütürler. Böyle olduğu için patronlar çalıştırdıkları işçilere insan gözüyle bakmazlar.İşçilerin ne düşündüklerini, ne hissettiklerini önemsemezler. Sadece daha çok çalıştırmaya, daha çok sömürmeye odaklanırlar, işçiler üzerinde daha fazla baskı kurmanın yollarını ararlar. “Biz bir aileyiz”, “siz bizim için değerlisiniz” nutukları, küçük hediyeler, teşekkür plaketleri ise işçileri daha rahat ve daha çok sömürmek için kullanılan taktiklerdir yalnızca. İşçinin iş kazası geçirmesi, makinenin bir parçasının bozulması gibi maliyet anlamına gelir onlar için. Düğününe, cenazesine, doğumuna izin alan işçinin sevincini ya da üzüntüsünü paylaşmaz patronlar, yalnızca kullanılan izin günlerinin maliyetinin hesabını yaparlar. Çok çalışmaktan sağlığını kaybeden işçi de maliyettir patron için ve tıpkı makinenin bozulan parçası gibi kolayca değiştirilebilir. Patron işçinin işsiz ve aç kalması karşısında kendini sorumlu hissetmez. Hatta işsizlik ne kadar artarsa işçileri o kadar ucuza çalıştıracağından işsizliğin azalmasını istemez. Kısacası patronlar için “işçinin değeri” yoktur.
Patron işçiyi belirli bir ücret karşılığında işe alarak onun emek gücünü satın alır. Emek gücü pazarda satılan herhangi bir ürün gibi bir metadır, tek farkı patrona artı değer üreten yani kâr sağlayan bir meta olmasıdır. Deyim yerindeyse altın yumurtlayan tavuktur işçinin emek gücü. İşçi emek gücünü kullandıkça kendisine ödenen değerin (ücret vs.) çok üstünde bir değer, artı-değer üretir, patron bu artı-değere el koyarak sermayesini büyütür. Patronu işçiye dair ilgilendiren tek konu budur: artı değer üretmesi. Dolayısıyla patron için işçinin değeri denilen şey aslında işçiye emek gücü karşılığında ödediği fiyattır, yani ücrettir. İşçinin yediği yemek, giydiği iş kıyafeti, SGK primi, emeklilik primi, kullandığı servis ücretin bir parçasıdır. Emek gücünün değeri ne kadar düşerse patronun cebine giden kâr o kadar fazla olur. Bu nedenle işçiler ücretlerini arttırmaya çalışırken patronlar düşürmeye çalışırlar. İşçiler sosyal haklarının ve çalışma koşullarının iyileştirilmesini isterken patronlar bunları maliyet olarak görürler.
İşte bu noktada kimin daha örgütlü ve güçlü olduğu belirleyicidir. Şayet işçi sınıfının örgütlü gücü varsa ücretini arttırır, çalışma koşulları üzerinde söz sahibi olur, o koşullara itiraz etme ve değiştirme imkânı olur. Örgütsüz ve dağınıksa emek gücünün değeri, dolayısıyla işçi ücretleri alabildiğine düşer, kölelik koşulları daha da ağırlaşır. Bu tek tek fabrikalarda da ülke genelinde de dünyada da böyledir. Mesela sendikanın olmadığı bir fabrikada işçiler asgari ücret düzeyinde ücret alırken, aynı sektörde faaliyet gösteren sendikalı bir başka fabrikada asgari ücretin 3-4 katı düzeyinde ücret alabilirler. İşçilerin örgütsüz olduğu fabrikada patron işçi sağlığı ve güvenliği önlemlerini almak konusunda daha gevşek davranırken, işçilerin taleplerini daha rahat görmezden gelirken örgütlü fabrikada bu kadar pervasız davranamaz. Türkiye’de iş cinayetlerinde hayatını kaybedenlerin ortalama yüzde 95’inin sendikasız, yalnızca yüzde 5’inin sendikalı olması bu gerçeğin somut sonuçlarından biridir.
Bilelim ki kapitalizmde ücreti ne kadar yüksek olursa olsun hiçbir işçi emeğinin tam karşılığını alamaz. Ama emek gücünün değerini yükseltebilir. Bunu da tek başına değil örgütlü bir güç olarak yapabilir. Kısacası adına ister işçinin değeri istersek emek gücünün değeri diyelim, bu değeri belirleyen şey işçinin örgütlü gücüdür, mücadelesidir.
Tatlı Meyve, Acı Reçete
“Sizi Değil, İşgücünüzü Sattık”
- Yaşadım Diyebilmek İçin!
- Sınır Tanımayan Irmaklar Gibi
- İşçinin Değeri Yok mu?
- Geleceğe Dönüşmek, Geleceği Büyütmek
- Sınıf Olarak Birleşelim, Yoksulluğa ve Sömürüye Hayır Diyelim!
- İşçi Dayanışması 197. Sayı Çıktı!
- Esirler Dünyasına Özgürlük Çağrısı: Enternasyonal!
- Ağıt Yakmasın Analar, Umut Türküleri Söylesin
- Hangi Milliyetten Değil Hangi Sınıftan Olduğundur Önemli Olan
- Cep Telefonu, Okul Gezisi ve Hayatın Gerçekleri
- Senin Memleket Nere?
- Sokak Köpeklerinin Katledilmesi Çözüm mü?
- Düşmanlığı ve Savaşları Nasıl Meşrulaştırıyorlar?
- İşçi Sınıfının Sömürüye Karşı Mücadelesi Durdurulamaz!
- İşçi Dayanışması 196. Sayı Çıktı!
- Zulme Karşı Çıkmanın Mutlaka Bir Yolu Vardır
- “Kendimiz İçin Yürüdük…”
- Umut Şarkılarını Birlikte Söyleyelim!
- Bahis Oyunu Aslında Kimin Oyunu?
- Depremin Yaraları Kanamaya Devam Ediyor
- Yaşadım Diyebilmek İçin!
- Sınır Tanımayan Irmaklar Gibi
- İşçinin Değeri Yok mu?
- Geleceğe Dönüşmek, Geleceği Büyütmek
- Esirler Dünyasına Özgürlük Çağrısı: Enternasyonal!
- Ağıt Yakmasın Analar, Umut Türküleri Söylesin
- Cep Telefonu, Okul Gezisi ve Hayatın Gerçekleri
- Senin Memleket Nere?
- Düşmanlığı ve Savaşları Nasıl Meşrulaştırıyorlar?
- İşçi Sınıfının Sömürüye Karşı Mücadelesi Durdurulamaz!
- Zulme Karşı Çıkmanın Mutlaka Bir Yolu Vardır
- “Kendimiz İçin Yürüdük…”
- Bahis Oyunu Aslında Kimin Oyunu?
- Depremin Yaraları Kanamaya Devam Ediyor
- Ne Kadar Vergi Veriyoruz, Karşılığında Ne Alıyoruz?
- Dert Bizde Derman Ellerimizde, Birliğimizdedir!
- Direnç Çiçekleri İşçi Sınıfının Bağrında Filizlenir
- Sendikal Örgütlülük Kâğıt Üstünde Kalmasın
- Tarihin Bir Yankısı: Sınıfına İnan, Gücüne Güven!
- Bu Fikirleri Kimler Üretiyor?
Son Eklenenler
- Farklı sektörlerde çalışan bir grup genç UİD-DER’li işçi “İşçi Sınıfının Yönetmeni Ken Loach: HANGİ TARAFTASINIZ?” adıyla bir mini belgesel hazırlamış, belgesel UİD-DER Web TV’de yayınlamıştı. UİD-DER, filmleri belgesele konu olan işçi sınıfının...
- DİSK’in “Artık Yeter! Geçinemiyoruz! Gelirde, Vergide, Ülkede Adalet!” şiarıyla düzenlediği eylemler devam ediyor. 25 Eylülde İstanbul Saraçhane Parkında gerçekleşen işçi buluşmasına DİSK’e bağlı sendikalarda örgütlü işçiler, DİSK yönetim kurulu...
- Türkiye’de işçi mücadelelerine yenileri eklenirken kazanımla sonuçlanan grev ve direnişler de oluyor. Bursa Kemalpaşa’da Eker Süt Ürünleri fabrikasında Tekgıda-İş Sendikasına üye oldukları için işten atılan 3 işçi 23 Eylülde fabrika önünde direnişe...
- Hayat pahalılığı, yüksek enflasyon, reel ücretlerin düşmesi neticesinde yoksulluğun pençesindeki işçi ve emekçilerin öfkesi büyüyor. Sermaye sınıfı ve siyasi iktidar Orta Vadeli Programlarla işçi ve emekçilerin üzerindeki sömürüyü arttırıyor....
- DİSK Uluslararası İlişkiler Dairesi Müdürü Kıvanç Eliaçık tarafından kaleme alınan “Orta Doğu’da İşçiler ve Sendikal Hareket” kitabı geçtiğimiz aylarda NotaBene yayınlarından çıkmıştı. Ortadoğu ve Kuzey Afrika’daki Arap ülkelerine odaklanan, işçi...
- İran’ın Tabas kentinde bulunan bir kömür madeninde 21 Eylülde gaz sıkışması sonucu patlama gerçekleşti. Patlamada en az 51 işçi yaşamını yitirdi, 20’den fazla işçi yaralandı. Göçük altından henüz çıkarılamayan işçiler var. Başkent Tahran’ın 540...
- Son haftalarda ekranlarda ve sosyal medyada 21 Ağustosta kaybolan ve cansız bedeni çuvalla bir dereye atılmış halde bulunan Narin’le ilgili pek çok haber görüyoruz. Özellikle ilk günlerde Narin’in ağlayan annesine dair görüntüler durmaksızın...
- Gençlik yılları insanın kimlik edindiği, ayakları üzerinde durmaya başladığı yıllardır. Genç insan heyecan, enerji, coşku, duyarlılık ve değişim arzusuyla, geleceğe dair umutlarla doludur. Yaşanan her bir olay, edinilen her bir deneyim en canlı ve...
- Çelikler Holding’e ait Afşin-Elbistan Termik Santralinde çalışan 8 işçi ücretlerine zam yapılmasını istedikleri için 18 Ağustosta işten çıkarıldı. Arkadaşlarının işten atılmasına karşı iş bırakarak direniş başlatan işçiler de işten atma saldırısıyla...
- Rüzgârlar, bulutlar, ırmaklar, göklerde süzülen kuşlar, çiçekten çiçeğe konan arılar… sınır tanımazlar. Mesela Dicle ve Fırat ırmaklarını düşünelim. Mezopotamya’nın bu en büyük iki ırmağı Türkiye’de doğar, sınırları aşarak önce Suriye’ye uğrar,...
- İstanbul Hadımköy’de bulunan, Petrol-İş Sendikasının örgütlü olduğu As Plastik’te grev başladı. Eker Süt’te sendikal baskılar devam ediyor. Tekgıda-İş Sendikası Bursa Kemalpaşa’da bulunan fabrika önünde gerçekleştirdiği eylemle işvereni sendika...
- Ruhi Su, 20 Eylül 1985’te hayatını kaybetti. Çünkü kanser tedavisi görmek için yurtdışına çıkması gerekiyordu ama 12 Eylül faşist darbecileri yurtdışına çıkmasını ve tedavi olmasını engellediler. Onun bıraktığı izler ne bu topraklardan ne de...
- Petrol-İş Gebze Şubesi tarafından yeni örgütlenen Tarkett Turkey Zemin Kaplama’da toplu sözleşme görüşmelerinde anlaşma sağlanamaması üzerine grev baladı. Dev-Sağlık İş Sendikasının toplu sözleşme hakkının gasp edilmesine karşı Çalışma Bakanlığı...