Yeni Eğitim Yılı: Yapay Kutuplaşma Çocuklara da Yansıyor

Yeni eğitim yılının başlamasıyla işçi ailelerinde kayıt, alışveriş telaşı da başladı. Ekonomik krizin zamlarla kendini iyice hissettirdiği bugünlerde eğitim masrafları çok daha fazla artmış durumda. Ama iş masraflarla da bitmiyor. Eğitim sisteminin yap-boz tahtasına dönüştürülmesi ve eğitimin niteliğinin, kalitesinin her geçen yıl belirgin bir şekilde düşmesi işçi ailelerinin canını en az işin maddi boyutu kadar yakıyor. Evlerine konuk olduğumuz emekçi kadınlarla eğitim sisteminin sorunları, okul masrafları, toplumun yapay temelde ayrıştırılmasının okullardaki sonuçları üzerine sohbet ettik. Ortak kaygıların ve sorunların dile getirildiği bu sohbetlerde bozuk düzende sağlam çark olamayacağını bir kez daha görmüş olduk. Aşağıda yazı dizimizin ikinci kısmını yayınlıyoruz.

Toplumdaki kutuplaşma çocuklara da yansıyor

İster Alevi olsun ister Sünni, ister Türk olsun ister Kürt, hangi partiye oy verirse versin bütün emekçi ailelerinin eğitimle ilgili yaşadığı sorunlar ortak aslında. Ama Gülcan’ın söylediklerinden ayrımları bir kenara bırakarak çocuklarının geleceği için kenetlenmeyi, bir kaynaşma, bir araya gelme çabasının bile pek olmadığını görüyoruz. “Bütün sınıfların kendi içinde ortak bir WhatsApp grubu var. Gerekli şeyler buradan paylaşılıyor. Ama onun dışında bir araya gelmek, ortak zaman geçirmek söz konusu olduğunda herkes kendi siyasal anlayışına göre olan kişilerle bunu yapmayı tercih ediyor. Doğrusu ben de bunu yapıyorum.”

Nilay ilkokulun ilk iki yılında çocukları ve annelerini bir araya getirmek konusunda epey çaba sarf etmiş. Ancak son iki yıldır bunu yapamadığını, daha önce bir araya geldiği kadınların farklı siyasal görüşte olduğundan ortak organizasyonlarda kendisine haber vermediklerini anlatıyor. Hatta yaratılan kutuplaşmanın çocuklara dahi yansıdığını söylüyor: “İlkokul 1 ve 2’de ailelerle kaynaşma fırsatımız olmuştu, çocuklar da kaynaşmışlardı. Ama son iki yılda çocuklar arasında tıpkı toplumdaki kutuplaşma gibi şeyler yaşanmaya başladı. Mezhepçilik, milliyetçilik çocuklara kadar sirayet etti. Oğluma “sen namaz kılıyor musun, oruç tutuyor musun?” diye soruyormuş çocuklar mesela. Çocukların birbirine “Alevi’sin, Sünni’sin, hatta teröristsin gibi şeyler bile söyledikleri oluyor. Ben çocuğuma arkadaşlarıyla iyi anlaşmasını, arkadaşlarını mezhebine, milliyetine göre ayırmaması gerektiğini anlatıyorum sürekli. Ama arkadaşlarından duyduğunda gelip bana soruyor bunları. Ben okulda göçmen çocuklarının da dışlandığını gördüm. Sadece çocuklar değil, aileleri de aynı tutumu gösteriyordu. Mesela İranlı bir göçmen çocuğu vardı oğlumun sınıfında. Benim yanımda çocukla dalga geçtiklerine tanık oldum kaç kere. Zaten işin aslı çocuk ailesinde ne görürse onu yapar. Çocukla arkadaş olan tek kişi benim oğlumdu. Gelip bana diğer çocukların onunla oynamadığını, konuşmasıyla dalga geçtiğini anlatıyordu. Sene sonunda okul pikniği olmuştu. İranlı göçmen aile de gelmişti pikniğe. Ben bütün masaları birleştirip hep birlikte oturalım diye uğraşırken gelen aileler masaları ayırdılar, gruplaştılar. İranlı aile yalnız kaldı. Bunun üzerine öğretmene durumu gösterip onu uyarmak zorunda kaldım. Ancak öğretmenin müdahalesiyle masalar tekrar birleştirilip herkes bir arada oturabildi.”

cocuklar-piknik.jpg

Geleceğe umutlu bakamıyoruz

Emekçi kadınlara bu kadar çabanın, stresin, katlanılan fedakârlıkların sonunda çocukları için iyi bir gelecek görüp görmediklerini soruyoruz. Bu soruya farklı açılardan da baksalar hiçbiri olumlu cevap veremiyor. Pınar ve Nurcan’da çocukları üniversite okusa bile iş bulamayacakları kaygısı var. Nurcan “Pek ümitli değiliz, ülke bu şekilde giderse iyi bir gelecek düşünemiyoruz. Endişeliyiz. Belki kendi mesleğini yapamayacak, gidip inşaatta çalışacak mesela. Yaptığı iş onu mutlu etmeyecek” diyor ve ekliyor: “Çöp toplayarak geçinmeye çalışan öğretmenler var, atanamadığı için intihar edenler var…” Pınar da aynı kaygıları dile getiriyor: “Bu kadar üstüne düşüyoruz okusun diye ama gerçekten geleceği konusunda endişeliyiz. Diyelim ki iyi bir üniversite tutturamadı, okul bittikten sonra sürekli bir iş arayacak, belki psikolojisi bozulacak. Ben de üniversite mezunu olup garsonluk yapan, konfeksiyonda çalışan insanlar biliyorum.”

Gülcan da bir başka konuda endişe taşıyor: “Gelecek konusunda karamsarım. Biz elimizden geleni yapıyoruz ama yarın öbür gün ne olur bilmiyorum. Yarın çocuk okuduğunda acaba bir işi olur mu? Kimliğinden dolayı, memleketinden, inancından dolayı ötekileştirilir mi diye düşündüğüm, kaygı duyduğum oluyor. Ama yine de bu boyutunu düşünmemeye çalışıyorum açıkçası.”

Peki ne yapmalı?

Bu kadar çok sorunu dile getirdikten sonra en can alıcı noktaya geliyoruz. Peki ne yapmalı? Sadece sınavlarda başarıya endekslenmiş bir çaba çocuklarımızı kurtarmaya yeter mi? Çocuklarımızı geleceğe nasıl hazırlayabiliriz? Kadınların cevabını vermekte en çok zorlandıkları sorular bunlar oluyor. Bir yandan birlik olmanın gerekliliğini dile getiriyorlar ama diğer yandan bunun nasıl olabileceği ve ne yapmak gerektiği konusunda net değiller. Pınar “Bu sistemde çok fazla bir değişiklik olmayacak. Biz elimizden geldiğince çocuklarımızı iş bulabilecekleri alanlara yönlendireceğiz. Şu anda yapabileceğimiz bu. Nasıl değişeceği konusunda bir fikrim yok açıkçası” diyor. Gülcan “Bu sistem insanları yozlaştırıyor, toplumsal ilişkileri çürütüyor. Çocuk dayanışmayı, insani değerleri öğrense, susmamayı öğrense bu çürümeden uzak durabilir. Çocuklar daha küçük olduğu için onlara yansıtmıyoruz. Ama büyüdüğünde farkına varır, sorgularsa kendisi haklarını savunacaktır diye düşünüyorum” diye yanıtlıyor sorumuzu.

Nilay ise birlik olmanın ve bilinçlenmenin önemine değiniyor: “Bir araya gelmek gerekiyor. Sadece kendini kurtarmakla bu iş olmaz. Bu bir yere kadar olur, bir yerde tıkanır. Kendileri tıkanmasa çocukları tıkanır. Biz birlik olursak kalıcı çözümler üretebiliriz. Geçici çözümlerle bir yere gelinemez. Hepimiz emekçiyiz. Siyasal ayrımları bir kenara koyup ortak sorunlarımız üzerinden hareket etmeliyiz. Bu sadece eğitimde değil, işyerlerinde, hastanelerde her yerde olmalı. Hepimizin koşulları aynı. Bu ayrımlar bizi bölüp parçalıyor, egemenlerin istediği de bu. Çocuğum ileride hangi şartlar söz konusu olursa olsun bilinçli bir insan olmalı. Hakkını aramayı, mücadele etmeyi bilmeli. Bir anne olarak çocuğumu geleceğe hazırlayabilmem için önce benim bilinçlenmem lazım. Bunu da tek başıma yapamayacağımı biliyorum. O yüzden İşçi Dayanışması’nı okuyorum ve elimden geldiğince derneğin etkinliklerine, çalışmalarına katılıyorum.”