Kapitalizmde Sağlığın Adı Para!

Zemine Baygül, eşi Hayrullah Baygül’ü 301 işçinin öldüğü Soma maden katliamında yitirdi. Baygül çiftinin oğulları Enes’in 11 aylıkken kalbi durmuştu. Kalp tekrar çalıştırılsa da beynin oksijensiz kalması sonucu beyin fonksiyonlarının bir kısmını yitirmiş ve yatağa bağımlı kalmıştı. Baba Hayrullah Baygül başka yollar arasa da iş bulamamış ve oğlunun tedavi masrafları için madene girmek zorunda kalmıştı. Katliamda yaşamını yitirince eşini ve oğlunu bu mücadelede yalnız bırakmıştı. Zemine Baygül eşinin acısını unutamadan oğlu Enes’i de kaybetti. Mayıs ayı başında boğazı tıkanan Enes hava yolu yetersizliğini engelleyecek sağlık malzemelerinin eksikliği yüzünden yaşamını kaybetti. Çünkü Enes’in tedavisi için gerekli malzemeler SGK tarafından karşılanmıyor. Zemine Baygül eşinden kalan maaşla bu malzemeleri karşılamaya çalıştı, oğlunu yaşatmak için uğraştı. Fakat hükümetin politikaları yüzünden bu mücadelesinde başarılı olamadı.

Kapitalist sistem devam ettikçe Zemine Baygül’ün yaşadıkları münferit bir örnek olarak kalmayacak. Basına yansıdıkça daha çok gündemimize girse de aslında her gün yüzlerce benzer vaka yaşanıyor. AKP hükümeti ile daha da azgınlaşan neo-liberal politikalarla SSK hastaneleri Sağlık Bakanlığına devredildi. Burjuvazinin propagandasını yaptığı gibi işçi ve emekçiler kısa bir zaman için ilaç ve muayene sırası beklemediler. Sağlık sisteminde güzel reformlar yapıldığını düşündüler. Ama kazın ayağının öyle olmadığını zamanla yaşadıklarından tecrübe ettiler. Sözde ilaç sırası beklemiyor, dilediğimiz hastanede muayene olabiliyoruz ama muayene sonucunda hastaneden çıkarken ve eczaneye ilaç almaya gittiğimizde bizlere çıkartılan faturaların miktarı her geçen gün katlanarak artıyor. Başta 3-5 lira ödediğimiz ilaç katkı payları şimdilerde 100 lirayı buluyor. Bu nedenle ilacı reçete ile almaktan vazgeçip etiket fiyatı ile almaya başladık. Ama bunun da bir “çözümünü” bulan devlet katkı paylarını alabilmek için birçok ilacın reçetesiz satışını yasakladı. Böylelikle ilacı alabilmemiz için katkı payını ödemek zorunda kalacağız. Üstüne üstlük hastanede attığımız her adım için alınan katkı payları ödediğimiz miktarın katlanarak artmasına neden oluyor.

baba-ogul-baygul.jpg

Sistemik hastalıkları olan ya da tedavisi uzun süren hastalıklarla yaşamak zorunda olan hastalar tedavilerini yarım bırakmak zorunda kalıyorlar. Katkı paylarının akıl almazlığı bir tarafa bir de üniversite hastanelerinde alınan “yatak parası” adı altında otelcilik hizmeti bedeli var. Her üniversite hastanesinin kendi inisiyatifi ile belirlediği yatak paraları özel oda dışında da alınıyor. Hasta yatışı yapılırken masrafların bir kısmını ödemek zorunda bırakılan hastalar taburcu edilirken masrafları ödeyemezlerse rehin alınıyorlar, taburcu edilmiyorlar. Çareyi, parayı ödemeden kaçmakta bulan hastaların bir dahaki hastane başvurusunda bu durumları SGK’nın elektronik sisteminde çıkıyor. Hangi hastaneye giderlerse gitsinler o parayı ödemeden tedavi olamıyorlar. Ya da tedaviden vazgeçip hastalıkları ile baş başa kalıyorlar. Üstelik bu hastalar SGK primleri yatan hastalar. Primleri yatmayanları varın siz düşünün!

Sözde devlet güvencesinde sağlık sigortaları olan ve “tedavi” olmak üzere hastanelere giden işçiler ve aileleri tedavi için gerekli pek çok malzemeyi kendileri satın almak zorunda kalıyorlar. İşçileri sefalet ücretlerine mahkûm eden hükümet, sağlık hizmetlerinin kapsamını daraltarak tedaviyi neredeyse imkânsız hale getiriyor. Ameliyat malzemeleri, kronik hastalıklar için gerekli sağlık malzemeleri ve ilaçlar karşılanmadan yeterli sağlık hizmeti verilmiş olmuyor. İşçi sınıfına dönük bu saldırılar can alıyor. Küçük Enes’in başına gelenler on binlerce bebeğin, gencin, kadının, erkeğin başına geliyor.

2012’de çıkan GSS yasası ile SGK’lılar ve onların bakmakla yükümlü olduğu kişiler dışında kalanlar GSS primi ödemek zorunda bırakıldı. SGK’nın kapsamı daraltılıyor, ödediği tedavi masrafları azaltılınca işçiler bilinçli bir biçimde özel sağlık sigortalarına yönlendiriliyor. Böylelikle hem sağlığın tamamen paralı hale getirilmesi planlanıyor hem de SGK fonları özel sermayeye aktarılıyor.

Kapitalizm denince akla ilk gelen şey paraysa bunun en çıplak ve gözlerden gizlenemeyen hali sağlık sektöründeki yansımasıdır. Kapitalizmde yoksul emekçiler sağlıklarını, canlarını kaybederken, paranın egemenliğine dayanan bu sistemde dertlerine çare bulamıyorlar. Bu yüzden işçiler canları ve sağlıkları için ama aynı zamanda yaşanılacak bir dünya için kapitalizme karşı mücadeleye katılmak zorundadırlar.