Eğitim Sistemi

Eğitim Reformu Girişimi, farklı ekonomik güce sahip ailelerin eğitime ayırdıkları bütçeden yola çıkarak Türkiye’de eğitimde fırsat eşitsizliğini bir raporla paylaştı. Geliri daha yüksek kesimle dar gelirli kesimin eğitim harcamalarını karşılaştıran Eğitim Reformu Girişiminin sosyoekonomik durumları farklı üç öğrenci ve TÜİK verilerini kullanılarak hazırladığı rapor, aslında Türkiye özelinde kapitalist toplumdaki adaletsizliklerin eğitimdeki yansımalarını ortaya koymaktadır. Ayşe, Elif ve Zeynep adındaki üç farklı öğrencinin eğitim harcamaları ve aldıkları eğitimin karşılaştırılması Türkiye’de zengin ile fakir arasındaki uçurumun derinliği hakkında çarpıcı bilgiler sunmaktadır.

Ayşe, 4. sınıfa gidiyor. Asgari ücretle geçinen bir ailenin üç çocuğunun en büyüğü. Yoksul bir mahalledeki, imkânları kısıtlı, ikili eğitim veren bir okula gidiyor. Okulda yemekhane, spor salonu yok, bilgisayar laboratuarı yetersiz. Ayşe’nin okul malzemeleri eksik. Silgisini bile iki yıl kullanıyor. Çünkü yenisini alabilecek bir bütçeleri yok. Evde eğitimini, gelişimini destekleyecek hiçbir kitabı, materyali yok.

Elif 3. sınıfa gidiyor, kardeşi Ahmet ise 2. sınıfta. Kayıt sırasında yüksek bağışlar verilip, şartları velilerin desteğiyle iyileştirilen bir devlet okulunda okuyorlar. Fiziksel şartları çok daha iyi, sınıf mevcutları daha az olan bir okulda tam gün eğitim alıyorlar. Yemekhanede yemeklerini yiyor, okulun sosyal ve sportif faaliyetlerine katılıyorlar. Velilerin ücretini ödediği, dışarıdan gelen öğretmenler okulda her devlet okulunda olmayan robotik kodlama, akıl oyunları gibi dersleri de veriyorlar. Okul sonrasında da ebeveynleri onları, sosyal ve kültürel etkinliklerle destekleyebiliyor.

9. sınıfta olan Zeynep ve 3. sınıfta olan Okan ise özel bir okulda eğitim alıyor. Onlar da okulda pek çok farklı etkinlik ve çalışma yapma şansına sahip. 24 kişilik sınıflarda eğitim alıyorlar. Her birinin yıllık okul ücreti yaklaşık 70 bin lira. Okul dışında da piyanodan masa tenisine, yüzmeden dansa kadar pek çok alanda faaliyetlerde bulunuyorlar.

tuik-egitim-harcamalari.jpg

Aynı raporun bir başka yerinde ise şu bilgiler veriliyor: “TÜİK Hane Halkı Tüketim Harcaması 2017’ye göre, eğitim harcamalarının (okula gidiş geliş masrafları, özel okul, özel ders, etüt, yaz okulu, üniversite harcı vs.) sadece yüzde 2,8’ini gelirden en az pay alan yüzde 20’lik dilimdekiler yaparken, yüzde 63,6’sını en yüksek pay alan yüzde 20’lik dilimdekiler yaptı. Yani eğitim harcamalarında yoksul ve zengin kesim arasında yaklaşık 23 kat fark var.”

Eğitim Reformu Girişiminin kamuoyu ile paylaştığı bu rapor aslında bizim için malumun ilamıdır. Bu adaletsizlik, her birimizin günlük hayatta karşılaştığı olağan çifte standartlardan farksızdır. Burada özellikle vurgulamak istediğimiz, burjuva düzende eşitlik diye yüceltilen şeyin esasta kâğıt üstünde kaldığıdır. Zaten gittikçe çürüyen, enerjisini savaşa ve toplumu baskılamaya harcayan bir düzende o düzene ait tüm kurumların yozlaşması kaçınılmazdır. Bunların başında da eğitim sisteminin gelmesi gayet normaldir. Eğitim sistemi burjuvaziye ve iktidara, onların istediği türden insanlar yetiştirmek üzere organize edilmektedir. Ayrıca devlet okulları dahi paralı hatta pahalı bir eğitim vermektedir. Yani eğitim sistemi aynı zamanda oldukça kârlı bir sektör durumundadır.

Kapitalist sistemin çarkları arasında ucuz işgücü kaynağına dönüştürülen öğretmen de, sınavlarla yarış atlarına dönüştürülen öğrenci de yoksullukla hırpalanan veli de bu köhne düzenin mağdurlarıdır. Yani özetle okulların durumuna kısaca bir göz attığımızda dahi eğitimde eşitsizliğin vaka-i adiyeden sayıldığı bir tabloyla karşılaşmaktayız. Bu kapitalist sistemin doğal sonucudur. Bu sistem zengini daha fazla zengin ederken, yoksulu da daha fazla yoksullaştırıyor.

Kapitalist eğitim sistemi eşitliği sağlamayı bir kenara bırakalım, tam tersine eşitsizliği üretme ve meşrulaştırma işlevi görmektedir. Yapmamız gereken önce gerçek anlamda adil olan bir toplumsal sistemi inşa etmektir. Böyle bir sistem ise kapitalist sömürü düzeni yıkılmadan gerçekleşemez. Tüm çocuklarımızın kardeşçe yaşadığı, öğrenirken mutlu olduğu bir dünya için, yaşasın dünya işçi sınıfının onurlu mücadelesi.