Buradasınız
İşçilerin Sordukları/14
Az tehlikeli, tehlikeli ve çok tehlikeli işler nelerdir?
İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu’nun yürürlüğe girmesiyle ağır ve tehlikeli işkolları yönetmeliği kaldırıldı; işkolları az tehlikeli, tehlikeli ve çok tehlikeli olarak yasa çerçevesinde yeniden belirlendi. İşyeri tehlike derecesi, iş sağlığı ve güvenliği açısından, yapılan işin özelliği, üretilen malzeme, iş ekipmanı, çalışma ortamı ve şartları gibi hususlar dikkate alınarak belirlenecek. Bir işyerinde birden çok farklı alanda çalışma var ise o işyerinde yapılan asıl iş dikkate alınacak. İşyeri tehlike dereceleri “Tehlike Sınıfları Listesi” başlığı altında toplanıyor.
Buna göre çok tehlikeli işyerlerinde A sınıfı, tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinde en az B sınıfı ve az tehlikeli olan işyerlerinde ise en az C sınıfı iş güvenliği uzmanları çalıştırılacak. Patronların bir dediğini iki etmeyen AKP hükümeti, yasanın uygulanması için işyerlerine süre vermişti. Buna ek olarak, iş güvenliği uzmanı ya da işyeri hekimi bulundurma zorunluluğunu, 50’den az işçi çalıştıran, tehlikeli ve çok tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinde 1 yıl, 50’den az işçi çalıştıran ve az tehlikeli işyerlerinde ise 3 yıl süreyle yeniden erteledi.
18 yaşından küçük çocuklar tehlikeli işlerde çalıştırılabilirler mi?
Ağır ve tehlikeli işler yönetmeliğinin yürürlükten kaldırılmasıyla birlikte 16 yaşını doldurmuş, 18 yaşından küçük işçiler de bu işkollarında çalışabilecekler. Daha öncesinde “Çocuk ve Genç İşçilerin Çalıştırılamayacakları İşler” başlığı altında yer alan işkolları listesi “ufak” bir değişiklikle “16 Yaşını Doldurmuş Fakat 18 Yaşını Bitirmemiş Genç İşçilerin Çalıştırılabilecekleri İşler” şeklinde değiştirildi. Çocukların kiremit, tuğla, parafin ve plastik imalatı veya selüloz üretimi gibi işlerde çalıştırılabilmelerinin yolu açılmış oldu. Böylece AKP hükümeti, taze işgücünü patronların emrine vermiş oldu.
Yıpranma payı (fiili hizmet süresi zammı) nedir?
Ağır, riskli, sağlığa zararlı olan ve çalışanları fiziki, ruhi bakımdan olumsuz yönde etkileyen işlerde çalışanların diğer alanlarda çalışanlara göre daha fazla yıpranmalarına neden olan ve ömürlerini kısaltan işlerde fiili hizmet süresi zammı uygulanır. Bu tür işlerde çalışan işçilerin sigortasına, çalıştıkları her yıl için ek sigortalılık süresi ve ek prim ödeme gün sayısı ilave edilir. Bu nedenle erken emekli olma imkânı tanınır. Fiili hizmet süresi zammı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu’nun 40. maddesinde düzenlenmiştir.
Çimento, alüminyum fabrikaları, civa üretim işleri, kurşun ve arsenik işleri, kok fabrikaları, termik santraller, cam fabrika ve atölyeleri, döküm fabrikaları, demir ve çelik fabrikaları, radyoaktif ve radyoiyonizan maddelerle yapılan işler, itfaiye ve yangın söndürme işleri ile asit üretimi yapan fabrika ve atölyeler fiili hizmet zammı uygulanan işkolları arasında yer alır.
Fiili hizmet süresi zammına eklenecek prim gün süresi ne kadardır?
Fiili hizmet zammı ağır ve tehlikeli işkollarında çalışan işçilere, çalıştıkları her yıl için eklenen sigortalılık gün süresi şöyledir:
Alüminyum fabrikaları, kok fabrikaları ve termik santraller, cam fabrika ve atölyeleri, döküm fabrikaları, itfaiye veya yangın söndürme işleri, çimento fabrikalarında çalışan işçiler 60 gün fiili hizmet zammı alırlar. Kurşun ve arsenik işi yapan işyerlerinde çalışanlar çalıştıkları işin mahiyetine göre 60 ilâ 90 gün arasında hizmet zammı alırlar. Civa üretim işleri sanayi, demir ve çelik fabrikaları, radyoaktif ve radyoiyonizan maddelerle yapılan işler, asit üretimi yapan fabrika ve atölyelerde çalışan işçiler ise 90 gün fiili hizmet zammı alırlar. Maden gibi yeraltı işlerinde çalışan işçiler için ise bu süre 180 gündür.
Fiili hizmet süresi zammı prim oranları ne kadardır?
Fiili hizmet zammına tâbi işyerlerinde çalışanlar için ödenecek prim oranları ise şöyledir.
60 gün fiili hizmet süresi zammı eklenecek işlerde çalışan sigortalılar için %21,
90 gün fiili hizmet süresi zammı eklenecek işlerde çalışan sigortalılar için %21,5
180 gün fiili hizmet süresi zammı eklenecek işlerde çalışan sigortalılar için %23 sigorta primi ödenir.
İşçilerin emeklilik yaş sınırından yararlanabilmesi için bu işkollarından birinde en az 3600 gün çalışması gerekiyor. Yeraltı işkollarında çalışanlarda bu süre 1800 gün. Fiili hizmet süresi zammı, emeklilik yılını ve yaşını doğrudan etkilediği için bu işkollarında çalışan işçiler primlerinin doğru yatıp yatmadığını kontrol etmelidir.
İthaf
- Her İşyerine, Her Mahalleye Kreş İstiyoruz!
- Hayat Pahalı Ama Hayatımız Çok Ucuz!
- “Neyin Yoksa Ondan Sakın Vazgeçme Oğlum”
- Yarına Gidenler, Yarınlar İçin Mücadele Edenler
- Büyüyen Yoksulluk ve Sosyal Yardımlar
- Rakamların Ardına Gizlenen Gerçekler
- Sermayenin ve İktidarın Saldırılarını Püskürtmek İçin 1 Mayıs Ruhuyla Birleşelim
- İşçi Dayanışması 192. Sayı Çıktı!
- Bumerang Geri Döner!
- Engelli Koşu ve Örgütlülük
- “İş Barışı” mı Hak Arayışı mı?
- Dünden Bugüne Barış ve Adalet Özlemimiz İçin
- Yoksulluk Azaldı mı?
- Sermayenin Saldırılarına Karşı Birliğimizi Örgütleyelim!
- İşçi Dayanışması 191. Sayı Çıktı!
- Bir Ana ile Tanışmak…
- Sağlığımızı Mucizelerle Değil Birliğimizle Koruyabiliriz
- Koca Yusuf’tan Köroğlu’na, Onlardan Bize Kalan
- MESS Sözleşmesinden Çıkardığımız Bir Ders Var
- Patron Haklı mı?
- İcra ve İflas Yasasındaki değişiklik ne anlama geliyor?
- Covid-19, Kısa Çalışma ve Ücretsiz İzin Gerçeği
- AKP’nin Torba Yasası: Patronlara Kıyak, İşçilere Saldırı
- Pandemi, Ücretsiz İzinler ve Hak Gaspları
- İş Güvenliği Yasasına 4. Kez Erteleme Ne Anlama Geliyor?
- Kronik Hastalığı Olan İşçilerin ve Hamile Kadınların Yasal Hakları
- Koronavirüs ve Yasal Haklarımız
- Avukat Mesut Badem ile Arabuluculuk Üzerine/2
- Avukat Mesut Badem ile Arabuluculuk Üzerine/1
- İşçilerin Sordukları/78
- Emeklilik Hakkımız İçin Topyekûn Mücadele Edelim!
- Yargıtay’ın Hamile İşçiler İçin Emsal Kararı
- İşçilerin Sordukları/75
- İşçilerin Sordukları/74
- İşçilerin Sordukları/73
- İşçilerin Sordukları/72
Son Eklenenler
- İşçi Sınıfının Uluslararası Birlik, Mücadele ve Dayanışma Günü 1 Mayıs yaklaşırken UİD-DER Mersin temsilciliğinde de “Sermayenin ve İktidarın Saldırılarına Karşı 1 Mayıs Ruhuyla Mücadeleye!” başlıklı etkinlik gerçekleştirildi. Etkinliğe çeşitli...
- Bugünün stajyer öğrencileri, yarının sağlık işçileri olarak 1 Mayıs’ta sesimizi duyurmaya geliyoruz. Kimimiz ailelerinden uzakta farklı şehirlerden gelip yurtlarda kalan, kimimizse aileleriyle İstanbul’da yaşayan öğrencileriz. Biliyoruz ki stajyer...
- 2021 yılı sonunda Mesleki Eğitim Kanunu’nda yapılan değişiklikle birlikte MESEM’e (Mesleki Eğitim Merkezleri) kayıtlı kişi sayısında patlama yaşandı. Bugün MESEM’e kayıtlı, 300 bini ise 18 yaşından küçük, 1,5 milyon öğrenci var. MESEM’lerin daha...
- Bizler Gebze’den işçi ve öğrenciler olarak 1 Mayıs yaklaşırken sizlerle duygu ve düşüncelerimizi paylaşmak istiyoruz. Birçoğumuz 1 Mayıs’ı UİD-DER’in geçen sene Uğur Mumcu Kültür Merkezinde gerçekleşen 1 Mayıs etkinliği ile tanıdık. Bu tanışma...
- UİD-DER’li işçiler, grevlerinin 9. gününde Mersen işçilerine dayanışma ziyaretinde bulundu. “İşçiler Boyun Eğmiyor Mücadele Ediyor! Yaşasın Sınıf Dayanışması!” pankartı arkasında grev çadırına yürüyen UİD-DER’li işçiler hep birlikte “Yaşasın Sınıf...
- Emekçi kadın kardeşimiz, nasılsın? Pek sorulmaz nasıl olduğumuz, neler hissettiğimiz ve en önemlisi ne istediğimiz. Bu düzende bir rol biçilmiştir biz emekçi kadınlara ve ona uygun davranmamız, rolümüzü iyi oynamamız beklenir bizden. Hem de öyle...
- Bizler kamuda çalışan sağlık emekçisi kadınlarız. 1 Mayıs yaklaşırken içimizdeki heyecan ve umutla bir araya geldik ve sağlık emekçileri olarak “neler talep ediyoruz?” diye konuştuk. Kadınların oldukça yoğun çalıştığı bir sektörde olmamıza rağmen...
- Sorunlarımız her geçen gün katmerlenerek büyüyor. Mutfak masrafları, faturalar, barınma sorunu, düşük ücretler… Ama yalnızca sorunları sıralamakla bir yere varamayız. Yaşadığımız sorunları çözüme kavuşturmak için öncelikle sorunun kaynağını...
- Mersin Çevre Platformu, MIP AŞ’nin limanı genişletmek amacıyla Atatürk Parkını kapatmasını Özgür Çocuk Parkında basın açıklaması ile protesto etti. Mersin halkı, şehir merkezinde bulunan Atatürk Parkının MIP A.Ş tarafından liman genişletme...
- 28 Nisan birçok ülkede iş kazalarında ve meslek hastalıklarında yaşamını yitirmiş işçileri anma günü olarak kabul edilmiş durumda. İlk defa Kanada Kamu Çalışanları Sendikası (CUPE), 1984’te kendi üyeleri için 28 Nisanı Yas Günü olarak ilan etti. Bir...
- ABD’nin New York şehrindeki Columbia Üniversitesi öğrencilerinin başlattığı Filistin halkıyla dayanışma eylemleri ülke çapındaki diğer üniversitelere de yayılarak büyüyor. ABD’nin 22 eyaletinde 40’tan fazla kampüste öğrenciler aynı taleplerle...
- Aralık 2023’te iktidara gelen faşist Javier Milei ve hükümeti, kemer sıkma politikalarıyla krizin faturasını Arjantinli emekçilerin sırtına yıkmaya devam ediyor. İktidara geldiği günden bu yana birçok protesto gösterisiyle Milei hükümetine...
- İşçi sınıfının kadınları olarak birçok sorun yaşıyoruz ve bu 1 Mayıs’ta bizim de yükselteceğimiz taleplerimiz var. Sohbetimiz sırasında emekçi kadın kardeşlerimiz hangi taleplerle 1 Mayıs’a katılacaklarını anlattılar.