Buradasınız
İşçilerin Sordukları/17

İşveren gebelik nedeniyle kadın işçiyi işten çıkartabilir mi ya da kadın olduğu için daha düşük maaş verebilir mi?
İş Yasasının 5. maddesi “eşit davranma ilkesi” başlığı altında düzenlenmiştir. Bu maddeye göre patron dil, ırk, cinsiyet, siyasal düşünce, felsefi inanç, din ve mezhep ve benzeri sebeplere dayanarak ayrım yapamaz. Aynı ya da eşit değerde bir iş için cinsiyet nedeniyle daha düşük ücret verilemez. Bir işçiye iş sözleşmesinin yapılmasında, iş sözleşmesinin şartlarında ve uygulanmasında veya iş sözleşmesinin sona ermesinde cinsiyet veya gebelik nedeniyle doğrudan ya da dolaylı olarak farklı işlem yapılamaz.
Bu hükümlere aykırı davranıldığında işçi, dört aya kadar ücreti tutarındaki uygun bir tazminat ve yoksun bırakıldığı haklarını da talep edebilir.
Patronun bu hükümlere aykırı davrandığını işçi ispat etmekle yükümlüdür. İşçi bu ihlalin varlığını kanıtladığında, patron böyle bir ihlalin mevcut olmadığını ispat etmekle yükümlü olur.
Ancak genel olarak işyerlerinde hamile kadın işçiler performans ya da ücretli doğum izni gerekçesiyle işten çıkarılıyorlar. Ya da doğum sonrası işe alınmıyorlar. Böylece patronlar kadın işçilere haksızlık etmiş oluyorlar. İşçinin dava yoluna gitmesi halinde patron işçiyi çalıştırmak ya da tazminat ödemek zorundadır.
Kadın işçilerin doğum izni ne kadardır?
İş Kanunu’nun 74. maddesi “analık halinde çalışma ve süt izni” başlığı altında doğum öncesi ve sonrası izinleri düzenlemiştir. Doğumdan önce 8 ve doğumdan sonra 8 hafta olmak üzere toplam 16 hafta doğum izni vardır. Çoğul gebeliklerde ise doğumdan önceki 8 haftaya 2 hafta daha eklenerek 10 haftaya çıkartılmıştır. Bu izin süreleri kadının sağlık durumu ve çalıştığı işin özelliği göz önünde bulundurularak hekim raporu ile arttırılabilir.
Kadın işçinin sağlık durumu uygun olduğu takdirde ise yine doktor raporu ile kadın işçi isterse, doğumdan önceki 3 haftaya kadar işyerinde çalışabilir. Kalan sürelerini ise doğumdan sonra kullanabilir. Yani doğum öncesi kalan 5 haftalık izin süresini doğumdan sonraki izin süresine ekleyebilir.
Erken doğum yapması halinde ise doğumdan önce kullanamadığı çalıştırılamayacak süreler doğum sonrasına eklenir.
Kadın işçilerin “süt izni” hakkı nedir?
Yine İş Kanunu’nun 74. maddesine göre, kadın işçilere 1 yaşından küçük çocuklarını emzirmeleri için günde toplam 1,5 saat süt izni verilmesi gerekmektedir. Bu sürenin nasıl ve ne şekilde kullanılacağını işçi kendisi belirler. Süt izni süreleri İş Kanunu’nun 66. maddesine göre günlük çalışma süresinden sayıldığı için kadın işçinin ücretinden kesinti yapılamaz.
Hamile kadın işçi çalışırken periyodik kontrollerini yaptırabilir mi?
Gebelik süresi içerisinde kadın işçiye periyodik kontrolleri için ücretli izin verilir. Bu izin süreleri yıllık izin süresine dâhil edilemez, ücreti kesilemez. İzinli olduğu günler için telafi çalışması istenemez.
Doğum izni süresi içinde iş akdi feshedilebilir mi?
Kadın işçilerin doğumdan önce 8 ve doğumdan sonra 8 haftalık izin süreleri vardır. Bu süreler içerisinde kadın işçinin çalıştırılması yasaktır. İzin süreleri içerisinde kadın işçinin işe gelmesi istenemez, işe gitmediği için işten çıkarılamaz, iş akdi feshedilemez.
Hamile kadın işçilerin yıllık ücretli izin hakkı var mıdır?
Bir yılını dolduran her işçi yıllık izin hakkı kazanır. İş Kanunu’nun “Yıllık izin bakımından çalışılmış gibi sayılan haller” başlıklı 55. maddesine göre, kadın işçilerin doğumdan önce ve sonra çalıştırılmadıkları günler yıllık ücretli izin hakkından düşürülemez.
Aynı şekilde kadın işçilerin gebelik dönemlerindeki izin süreleri kıdem tazminatı hesabından düşürülemez. Bu izin süreleri çalışılmış süreler olarak kabul edilir. (Yargıtay’ın 9.H.D. 17.09.2007 gün ve 2007/29103 Esas ve 2007/26743 sayılı kararı.)
Doğum yapan kadının ücretsiz izin hakkı var mıdır?
İş Kanunu’nun 74. maddesine göre kadın işçinin istemesi durumunda, 16 haftalık doğum izninin ya da çoğul gebelik halinde 18 haftalık doğum izin süresinin tamamlanmasının ardından 6 aya kadar ücretsiz izin verilir. Bu süre yıllık ücretli izin hakkından düşürülemez.
Hamile kadın işçiler çalıştıkları bölümü ya da yaptıkları işi değiştirebilirler mi?
İş Kanunu’nun 74. maddesine göre hekim raporu ile gerekli görüldüğü takdirde, hamile kadın işçi sağlığına uygun daha hafif işlerde çalıştırılabilir. Bu durumda ücreti azaltılamaz. Ancak genellikle patronlar hamile kadın işçi çalıştırmak istemedikleri için işten çıkarabiliyor ya da kadın işçinin kendisinin çıkması için bölümünü değiştirmiyorlar. Kadın işçiler, bu durumda haklarından vazgeçmemeli ve mücadele etmeliler.
- Sadeleştirince Açığa Çıkanlar…
- Kurtuluş Yok Tek Başına, Ya Hep Beraber Ya Hiçbirimiz!
- 1 Mayıs: Gün Gelir Zorbalar Kalmaz Gider!
- İşçi Dayanışması 204. Sayı Çıktı!
- Uçurumun Kenarından Özgürlüğün Dünyasına
- Fitre Asgari Ücretliye, Emekliye Veriliyorsa…
- Fiyonklu Kazıklar Çoğalırken
- Doğru Tarafta, Bizim Safta Olabilmek…
- Arenalardan TikTok’a Uyuşturma Araçları
- Özlemini Çektiğimiz Güzel Günler İçin Birleşelim!
- İşçi Dayanışması 203. Sayı Çıktı!
- Uyanmak İçin Sabırsızlanacağımız Günler İçin
- “Hey Kızlar Siz de Katılın Bize!”
- Hak Verilmez, Alınır!
- Hüsrevlerin Değil Ferhatların Destanıdır Hatırlanan
- Büyük Resmi Görelim, Birliğimizi Örelim!
- Sendikalaşmak Türkiye’de Neden Zor?
- “Aile Yılı” İlan Edenler Neyin Peşinde?
- Katliamların Sorumlusu Kim?
- Patronlar Çok Para Kazanırken…
- İcra ve İflas Yasasındaki değişiklik ne anlama geliyor?
- Covid-19, Kısa Çalışma ve Ücretsiz İzin Gerçeği
- AKP’nin Torba Yasası: Patronlara Kıyak, İşçilere Saldırı
- Pandemi, Ücretsiz İzinler ve Hak Gaspları
- İş Güvenliği Yasasına 4. Kez Erteleme Ne Anlama Geliyor?
- Kronik Hastalığı Olan İşçilerin ve Hamile Kadınların Yasal Hakları
- Koronavirüs ve Yasal Haklarımız
- Avukat Mesut Badem ile Arabuluculuk Üzerine/2
- Avukat Mesut Badem ile Arabuluculuk Üzerine/1
- İşçilerin Sordukları/78
- Emeklilik Hakkımız İçin Topyekûn Mücadele Edelim!
- Yargıtay’ın Hamile İşçiler İçin Emsal Kararı
- İşçilerin Sordukları/75
- İşçilerin Sordukları/74
- İşçilerin Sordukları/73
- İşçilerin Sordukları/72
Son Eklenenler
- Dünyada ve Türkiye’de olup bitenler üzerine sohbet ederken genç bir işçi kardeşimiz, “valla artık haberlere bakmıyorum, zaten benim kendi derdim başımdan aşkın” dedi. Aslında hepimizin derdi başından aşkın. Ama belki de bu nedenle çevremizdeki...
- Sömürüye başkaldırının sembolü, tüm dünya işçilerinin ortak duygularla ve taleplerle alanlara çıktığı, evrensel bir mücadele günü olan 1 Mayıs yaklaşıyor. Yüreği 1 Mayıs coşkusuyla, sınıfsız ve sömürüsüz bir dünya özlemiyle çarpan tüm işçilere selam...
- 2 Nisan 2024’te İstanbul Beşiktaş’ta Masquerade isimli gece kulübünde çıkan yangında 29 işçi yaşamını yitirmişti. Aileler aradan geçen bir senede adaletin sağlanmamış olmasına, asli kusurluların tutuklanmamasına tepkili. Mahkemeye sunulan ikinci...
- Arjantin’de faşist devlet başkanı Javier Milei’nin 2023 yılı sonunda iktidara gelmesinden bu yana işçiler üçüncü kez genel greve çıktı. Genel İş Konfederasyonu’nun (CGT) çağrısıyla 10 Nisan Perşembe günü ülke çapında 24 saatlik grev gerçekleşti....
- Panayırdaki gösteri için adam avazı çıktığı kadar bağırarak müşteri çekmek istiyormuş ama gösteri o kadar kötüymüş ki kimse adama kanıp gösteriye gitmiyormuş. Panayır açılalı epey olmuştur ve çığırtkana kanarak girenlerin söyledikleri de kulaktan...
- İşçi Sınıfının Uluslararası Birlik, Mücadele ve Dayanışma Günü 1 Mayıs yaklaşıyor. Peki, hangi koşullarda karşılıyoruz 1 Mayıs’ı? İşçiler, emekçiler olarak hepimiz ağırlaşan sorunlarımızın çözülmesini, üzerimizdeki baskının hafiflemesini istiyoruz....
- Kocaeli Gebze’de bulunan Alman sermayeli Erlau Metal fabrikasında işçiler, Birleşik Metal-İş Sendikası Gebze 1 No’lu Şube’de örgütlendi. Sendika yakın zamanda Çalışma Bakanlığından yetki belgesini almasına rağmen işveren yetki itirazında bulundu....
- Kasım 2024’te Esenyurt Belediye Başkanı Prof. Dr. Ahmet Özer tutuklanarak görevden alınmış ve ardından belediyeye kayyum atanmıştı. İşçiler üzerinde baskı uygulayan kayyum yönetiminin tazminatlarını ödemeden, haklı gerekçe göstermeden pek çok işçiyi...
- Milli Eğitim Bakanlığı (MEB) geçtiğimiz hafta Özel Program ve Proje Uygulayan Eğitim Kurumlarına Öğretmen Atama ve Yönetici Görevlendirme sonuçlarını açıkladı. Sonuçların açıklanmasının ardından eğitim sendikaları atamaların ölçülebilir ve somut...
- Gerek dünyada gerekse yaşadığımız ülkede öyle olaylar, öyle gelişmeler yaşanıyor ki ilk bakışta her şey çok bilinmeyenli bir matematik denklemi gibi karmaşık ve anlaşılmaz görünebilir. Nasıl ki matematikte karmaşık problemleri çözebilmek için...
- İrfan Yalçın’ın “Ölümün Ağzı” romanı, 1940’lı yıllarda Zonguldak köylüsünün “mükellef” adı altında bedavaya çalıştırıldığını belgeleyen bir tanıklıktır. Dönemin tek partili rejiminde, İsmet İnönü madeni teftişe gittiğinde, karşısına dizilen...
- Ha geldi, ha gelecek, yok yok bu sene gelmeyecek derken Yaren leylek Bursa’nın Karacabey ilçesinde, Uluabat Gölünün kıyısında balıkçı Âdem amcayla buluştu. On dört yıllık dostluk! Adı gibi yarenlik yapıyor Âdem amcaya. Aslında kimsenin haberi...
- 11 Nisan’da Kamu Emekçileri Sendikaları Konfederasyonu (KESK), Emek ve Demokrasi Güçleri ve öğrenciler birçok ilde tutuklu öğrencilerin serbest bırakılması talebiyle basın açıklamaları gerçekleştirdi. İstanbul’da KESK İstanbul Şubeler Platformunun...